Türkiye’de Sağlık Harcamaları Ve Ekonomik Büyümenin Çevre Kirliliği Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi

Authors : Servet Kapçak

Pages : 139-150

Doi:10.32709/akusosbil.1267240

View : 60 | Download : 32

Publication Date : 2025-03-03

Article Type : Research Paper

Abstract :Son dönemlerde çevre kirliliği, sağlık harcamaları ve ekonomik büyüme arasındaki ilişki hem ulusal hem de uluslararası akademik literatürde üzerinde durulan konular arasında yer almıştır. Bu doğrultuda çalışmada, Türkiye’de 1980-2020 arası dönemi kapsayacak şekilde sağlık harcamaları ve ekonomik büyümenin çevre kirliliği (CO2) üzerindeki etkisi ARDL sınır testi ile araştırılmıştır. Değişkenlerin ADF ve PP birim kök testleri ile durağanlıkları, yönü ise Granger nedensellik testi ile incelenmiştir. Bulgular, değişkenlerin birinci farkında durağan ve uzun dönemde eşbütünleşik oldukları göstermektedir. Diğer taraftan uzun dönemde sağlık harcamaları ve ekonomik büyümenin çevre kirliliğini artırdığı, yenilenebilir enerji tüketimin çevre kirliliğini azalttığı sonucuna ulaşılmıştır. Son olarak; çevre kirliliğinden ekonomik büyümeye doğru, sağlık harcamalarından çevre kirliliğine doğru, yenilenebilir enerji tüketiminden ekonomik büyümeye doğru ve ekonomik büyümeden sağlık harcamalarına doğru tek yönlü bir nedenselliğin varlığına rastlanılmıştır. Görüldüğü gibi uygun sağlık harcaması, sosyal refah düzeyi ve çevresel kalite etkileşim içindedir. Bu ilişki, hükümetlerin daha tutarlı ve gerçekçi politika oluşturmasında önemli kanıtlar sunmaktadır.
Keywords : çevre kirliliği, sağlık harcamaları, ekonomik büyüme, yenilenebilir enerji