Arazi Tekelini Sınırlama ve Arazi Rantlarını Vergilendirme Üzerine Henry George’un Tek Vergi Önerisi

Authors : Coşkun Can Aktan, Abdülhamid Özgün Birkalan

Pages : 256-269

Doi:10.32709/akusosbil.1282194

View : 31 | Download : 31

Publication Date : 2025-03-03

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışma 19. Yüzyılda yaşamış önemli iktisat filozoflarından biri olan Henry George\\\'un arazi tekeli ve bundan doğan rantın vergilendirilmesine dair görüşlerini incelemeyi amaçlamaktadır. Henry George 1879 yılında İlerleme ve Yoksulluk adlı eserini yayınladı. Henry George arazi tekelinin zenginlerle yoksulluk arasındaki dengesizliğin nasıl bir piramit toplumu yarattığını inceleyerek toplumdaki yoksulluğu ve eşitsizliği çözmek için “tek vergi” olarak bilinen bir rant vergisi önerdi. Henry George’un ana gayesi mülkiyet hakkını ihlal etmeksizin arazinin değeri ve ayrıca arazinin değerlenmesinden ortaya çıkacak olan rantı vergilendirmekti. George tüm devlet gelirinin arazinin tam kira değeri ve o değerdeki artış (rant) üzerinden alınacak bir vergi üzerinden sağlanabileceği görüşünü savunuyordu. Henry George’un bu görüşleri birçok bilim insanı ve düşünür tarafından takdirle karşılanmış ve desteklenmiştir. 1921 yılında Nobel Fizik Ödülü ile taltif edilen ve Isaac Newton gibi dünyanın en büyük ünlü fizik ve matematik dehası olarak kabul edilen Albert Einstein bunların başında gelmektedir. Öte yandan Henry George’un İlerleme ve Yoksulluk kitabındaki fikirlerine ve spesifik olarak da tek vergi önerisine olumsuz bakan düşünür ve yazarların da bulunduğu göz ardı edilmemelidir. Henry George\\\'un yazılarından ilham alan akım Georgizm olarak bilinmektedir. Georgizm John Locke’un mülkiyet hakları felsefesini esas alan; insanların kendi emeklerini ortaya koyarak ürettikleri değere sahip olmaları gerektiğini savunan bir liberal felsefedir. Henry George’un fikirlerinin temelinde başta John Locke ve Adam Smith’in özgürlükçü fikirleri hakimdir. Fizyokrasi adı verilen iktisadi düşüncenin de Georgizm’e katkı sunan bir görüş olduğunu ifade etmek gereklidir.
Keywords : Henry George, Georgizm, Tek Vergi