Ankara Yöresinde Evcil ve Yabani Canıdaelerde Echınococcus Türlerinin Yayılışı, Cyst Şekillerinin Ensidansı ve Kontrol Olanaklarının Araştırılması

Authors : Hasan ZEYBEK, Ayşen TOKAY

Pages : 1-19

View : 12 | Download : 7

Publication Date : 1990-12-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Ankara yöresinde evcil ve yabani canidae'lerden Echinococcus türlerinin yayılışı, cyst şekillerinin ensidansı ve kontrol olanaklarının araştırılması konulu çalışmamız 2568 materyal üzerinde gerçekleştirildi. Bu araştırmamız saha, mezbaha ve laboratuvar çalışmaları olmak üzere 3 şekilde yürütüldü. Saha çalışmalarında mezbaha civarında 15-20 gr.'dan az olmamak üzere 269 adet taze köpek gaitası toplandı. Gaitalar Zinc clorür ve doymuş tuzlu su flotasyon metoduyla muayene edildi. Mezbaha civarında toplanan gaitaların koprolojik muayenesinde 66 (%24,5) adet gaitada Taenidae yumurtaları teşhis edildi. Mezbaha çalışmalarında, kesilen hayvanların karaciğer, akciğer ve diğer organları kist hidatik yönünden incelendi. Ankara yöresi ilçeleri mezbahalarında 1412 sığır, 506 koyun, 199 keçi ve 68 mandanın iç organ muayeneleri yapıldı. 1412 sığırda 168 (%11,8) karaciğeri 263 (%18,6) akciğer, 1 (%0,07) kalp, 1 (%0,07) dalak; 506 koyunda 82 (%16,2) karaciğer, 131 (%25,8) akciğer, 2 (%3.0) dalak ; 199 keçide 6 (%3.0) karaciğer, 18 (%9,0) akciğer ve 68 mandada 13 (%19.1) karaciğer, 15 (%22.0) akciğer kist hidatili bulundu. İnvazyonlu hayvanlardan sığırların 117 (%8,2), koyunların 6 (%12,0), keçilerin 3 (%1,5) ve mandaların 11 (%16,1)'inin hem akciğerlerinde ve hem de karaciğerlerinde kist hidatike rastlandı. Yakalanan 64 adet tarla farezi naylon torbalar içinde laboratuvarımıza getirildi. Otopsi yapılan 64 farenin bütün iç organları lupla muayene edildi. Tarla farelerinde kist alveolar olgularına rastlanmadı. Bakısı yapılan toplan 2249 adet hayvana ait organlarda hydatidose 497 (% 22,0) müsbet ve 1752 (%77,9) menfi bulundu. Avcıların avladıkları tilki ve kurtlar ile ünitelerde öldürülen köpeklerin otopsi materyali usulüne uygun alınarak laboratuvarımıza getirildi. Otopsi materyali, bir küvet içerisinde çeşme suyu ile yıkandı. Boşaltılan barsak içeriği 100 meçlik süzgeçte tazyikli su altında iyice yıkandı. Yıkanan içerik belirli oranda sulandırılarak Taenia Ekinokoklar diseksiyon mikroskobu altında birer birer sayıldı. Sulandırma oranına göre scolex sayısı saptandı. 16 tilki ve 1 adet kurt otopsisinde E. granulosus ve E.multilocularis saptanamadı. Yapılan 33 adet köpek otopsisinde 18 (%54,5)'in de değişik sayılarda ergin E.granulosus bulundu. Bir köpekte en fazla 39.938 adet E. granulosus elde edildi. Tüm köpeklerde ortalama 3.728 adet E. granulosus'un ergin şekilleri görüldü.
Keywords : Canıdaelerde Echınococcus, Yabani Canıdaelerde Echınococcus, Evcil Canıdaelerde Echınococcus, Canıdaelerde Echınococcus Yayılışı, Canıdaelerde Echınococcus Türleri, Echinococcus, Hydatidosis, Hasan ZEYBEY, Ayşen TOKAY, 1990, Etlik Veteriner Mikrobiyoloji Dergisi