Yaban Hayvanlarında Antikoagülan Rodentisitler ile Zehirlenmeler

Authors : Orhan TOKUR, Abdurrahman AKSOY

Pages : 89-98

Doi:10.35864/evmd.883952

View : 17 | Download : 11

Publication Date : 2021-06-30

Article Type : Review Paper

Abstract :Antikoagülan rodentisitler kemirici mücadelesinde sık kullanılmaktadırlar. Tuzak yem formunda uygulanan bu maddeleri kedi, köpek gibi evcil hayvanlar ya da serçe, güvercin gibi kuşlar kazara tüketerek zehirlenebilirler. Bu durum primer (birincil) zehirlenme olarak isimlendirilir. Baykuş, tilki, çakal gibi avcı yaban hayvanları ise genellikle kemiricileri avlayarak beslenir ve tuzak yemlere ilgi göstermezler. Tuzak yemi tüketen kemiriciler anormal davranışlar sergiler; kaçış dürtüsü ve hareket kabiliyeti azalarak genellikle birkaç gün içerisinde ölürler. Böylece avcı hayvanlar tarafından kolaylıkla yakalanabilirler. Ancak kemiricinin karaciğerinde biriken antikoagülan rodentisitler avcı canlıyı da etkileyerek zehirlenmesine sebep olabilmektedir. Bu durum ise sekonder (ikincil) zehirlenme olarak isimlendirilir. Bu derlemede, hayvanlarda antikoagülan rodentisit zehirlenmeleri ile ilgili literatürde bildirilmiş veriler değerlendirilerek antikoagülan rodentisit kullanımından kaynaklanabilecek risk faktörlerini, özellikle yaban hayatı açısından aktarmak amaçlanmıştır. Değerlendirilen birçok çalışmada, Amerika, Avrupa ve Avustralya’nın çeşitli bölgelerinde yaşayan evcil ve yaban hayvanlarında hem primer hem de sekonder antikoagülan rodentisit zehirlenmesi bildirilmiş; ülkemizde ise yaban hayvanlarında antikoagülan rodentisit zehirlenmelerinin araştırıldığı herhangi bir çalışmaya rastlanmamıştır.
Keywords : Antikoagülan Rodentisitler, Yaban hayvanları, zehirlenme