Ankara Çevresindeki Koyunlarda Serum Vitamin A ve Çinko Düzeylerinin Mevsimsel Değişimlerinin Araştırılması.

Authors : Rauf AKKAYA, Atilla BEŞKAYA, Ulvi Reha FİDANCI

Pages : 13-22

View : 20 | Download : 13

Publication Date : 2005-12-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışma, Ankara çevresindeki koyunların kan serumunda vitamin A ve çinko düzeylerini belirlemek ve ilkbahar, yaz, sonbahar ve kış mevsimlerindeki değerlerini karşılaştırmak amacıyla yapıldı . Her mevsim beş değişik yöreden intensif ve ekstensif beslenen 2-4 yaş arasındaki Akkaraman ırkı 100 adet koyundan 4 mevsim tekrarlanarak toplam 400 adet kan örneği toplandı. Kan serumu örneklerinde vitamin A düzeylerine Uv Spektrofotometrik yöntem ile çinko düzeylerine ise Alevli-Atomik Absalpsiyon Spektrofotometre ( FAAS) yöntemi ile bakıldı. Mevsimlere göre yörelerden toplanan kan örneklerinin serum vitamin A ve çinko düzeyleri iki yönlü varyans analizi ile değerlendirildi. Hem mevsimlere hem de yörelere göre ortalamalar arasındaki farklar istatistiksel olarak önemli bulundu (p≤0.001 ). Farklılıkların önemi de Duncan testi ile incelendiğinde Çubuk ve Elmadağ yörelerinde ilkbahar ve kış mevsimleri ile Nallıhan 'da ilkbahar ve sonbahar mevsimleri arasında vitamin A düzeyleri önemsiz bulundu. Elde edilen verilere göre sırasıyla Çubuk ve Gölbaşı ilçelerine ait ilkbahar mevsiminde ortalama serum vitamin A düzeyleri 16,65±0,75 ug/dL ve 18,15±0,96 ug/dL'dir. Akyurt ilçesinin kış mevsimine ait serum vitamin A düzeyleri 18,25±0,87 ug/dL ve Çubuk ilçesine ait değerler ise 14,45±0,67 pg/dL olarak bulundu. Koyunlarda normal serum retinol düzeyleri 20-45 ug/dL olmasına rağmen vitamin A yetersizliği veya fazlalığı literatür verilerine göre optimum eşik sınır aralığı 10- 100 ug/dL olarak bildirildiğinden bir Hipovitaminoz A tablosu tespit edilmedi. Ancak Ankara iline bağlı beş yöreden toplanan serum örneklerinin çinko düzeyleri sırasıyla incelendiğinde Çubuk ve Gölbaşı ilçelerine ait ilkbahar mevsimindeki ortalama değerler 52,30±1,62 ug/dL; 69,90±2,86 ug/dL'dir. Kış mevsimine bağlı Akyurt ilçesi serum Zn düzeyleri 68, 75±2,96 ug/dL ve Çubuk ilçesine ait serum çinko düzeyleri ise 55,60±2,27 ug/dL olarak bulundu. Koyunlarda normal serıtm Zn düzeyleri 80-117 ug/dL'dir. Yetersizlik serum Zn eşik sınır 70 Ug/dL olarak değerlendirildiğinden, ilkbahar ve kış mevsimlerinde üç yöredeki hayvanlarda serum Zn düzeylerinin normal serum Zn düzeylerinin altında olduğu tespit edildi. Sonuç olarak Ankara çevresindeki yetiştiricilerin mevsimsel farklılıkları dikkate alarak koyunların rasyonlarında yapacakları düzenlemeler ile koruyucu hayvan sağlığına ve bölgede hayvancılığa dayalı ekonomik faaliyetlerin geliştirilmesine önemli bir katkı sağlanabileceği kanısına varıldı.
Keywords : Etlik Veteriner Mikrobiyoloji Dergisi, Koyun, Serum, Vitamin A, Çinko, 2005