Çingene Asıllı Bir Kadın Müzik Esnafı: Nasip Hanım

Authors : Cüneyt Arslan

Pages : 52-64

View : 142 | Download : 81

Publication Date : 2024-07-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Özet 19. yüzyılın son çeyreğinde doğmuş olan Nasip Hanım İstanbul’un müzik piyasasında profesyonel bir kadın hanende ve sazende olarak uzun yıllar çalışmış şöhretli bir müzisyendir. Yaşadığı dönem itibariyle eğlence mekanlarının Müslüman kadınlara kapalı olması Nasip Hanımın profesyonel müzik hayatını başka bir yönde şekillendirmiştir. Nasip Hanım daha çok konaklarda, köşklerde, sayfiye meclislerinde çalışmış, hatta buralardaki meclisler Nasip Hanım’ın iş yoğunluğundan dolayı kendi takvimine göre ayarlanır olmuştur. Kardeşi ünlü fasıl bestecisi Mehmet Yürü ablasının namıyla tanınmış ve “Nasibin Mehmet Yürü” olarak bilinir olmuştur. Nasip hanım ayrıca plakçılık tarihimizin de ilk icracılarından biri olarak kadın kimliğiyle arşivimizdeki en eski taş plağı doldurmuştur. Bahsedilen tüm bu özellikleriyle Nasip Hanım Osmanlı’dan Cumhuriyet’in ilk yıllarına uzanan süreçte çingene kökenli bir kadın müzik esnafı olarak toplumsal kategoriler bağlamında ele alınması gereken önemli bir örnek olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışmayla, hakkında oldukça kısıtlı bilgi bulunan Nasip Hanım’ın hayatına dair bilgilerin derlenmesi ve farklı sosyal kategorilerin bu dönemde Nasip Hanım’ın profesyonel müzik hayatına nasıl yansıdığının ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Nasip Hanım’ın cinsiyet ve etnik köken merkezli yaşadığı “ikili ötekilik” ve özellikle etnik kökenin halkta yarattığı geçirgenlik algısı kesişimsellik ve sosyal sermaye kavramlarıyla ele alınacaktır. Anahtar Kelimeler: Nasip Hanım, cinsiyet, performans, çingene, müzisyen
Keywords : Nasip Hanım, cinsiyet, çingene, müzisyen, kadın