Osmanlı Devleti'nin Ermeni Sevk ve İskânı Sırasında Uğraştığı Bazı Meseleler

Authors : Vedat TÜFEKÇİ

Pages : 49-90

View : 16 | Download : 14

Publication Date : 2021-06-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Ermeni sorunu, Osmanlı Devleti’nde görülen diğer milliyetçilik hareketlerinden farklı olarak ilk defa ortaya çıktığı Berlin Antlaşması’ndan sonra kanlı çarpışmalara ve büyük bir göçe sebep oldu. İttihat ve Terakki yönetimi 1908’de Meşrutiyet’in ilanıyla kısmen, 1913’de Babıâli Baskını ile tamamen yönetimi ele geçirdi. İttihat ve Terakki yönetiminin uygulamaları, Ermeni sorununu İngiltere, Rusya ve I. Dünya Savaşı sonrası Amerika’nın müdahalesiyle uluslararası bir sorun haline getirdi. Fransızlar ise Güneydoğu Anadolu ve Çukurova bölgesini işgali sonrası Ermeniler ile birlikte Osmanlı Devleti’ne karşı mücadele etti. Özellikle İngiltere ve Fransa’nın Ermenilere destek vermesi Osmanlı Ermenilerine büyük zarar verdi ve Anadolu Ermenileri yüzyıllardır yaşadıkları topraklardan ayrılmak zorunda kaldı. Osmanlı Devleti’nin parçalanmasını istemeyen İngiltere, Rusya ve Fransa gibi büyük devletler, önce İtalya ve sonra Almanya’nın siyasi birliğini tamamlayıp sömürgecilik yarışına girmesi sonucu doğu politikasını değiştirdi. Bu tarihten sonra büyük devletler Osmanlı’yı paylaşmak için kendi aralarında değişik antlaşmalar yaptı. Bu çalışmanın amacı özetle Osmanlı Devleti ile Ermeniler arasında 1915 sürecinde yaşananlara, arşiv belgeleri temel alınarak konuya ilgi duyanlara ve araştırma yapmak isteyenlere kaynak sunabilmektir.
Keywords : Ermeniler, sevk ve iskân, Osmanlı Devleti, İngiltere, Fransa, Rusya