Erzurum’da Kağızmanlı Vakıfları ve Şehrin İktisadi Durumu Hakkında Bazı Tespitler

Authors : Murat KÜÇÜKUĞURLU

Pages : 40-58

View : 81 | Download : 55

Publication Date : 2023-06-30

Article Type : Review Paper

Abstract :17. yüzyılda Erzurum’a yerleşmiş olan Kağızmanlı “Beyler” ailesinden iki kişi, burada iki önemli vakıf kurmuştur. Bunlardan ilki olan Kağızmanlı Hacı Mehmet Efendi, 1751 yılında, Tebrizkapı yakınındaki Mehdi Abbas Türbesi yanında altı odalı bir medrese yaptırmıştır. Gerek bu medresenin giderleri gerekse diğer bazı hayır işleri için 1752 yılında 50 civarında gayrimenkul vakfetmiştir. Aynı aileden olan Kağızmanlı Hacı Ahmet Ağa ise yaptırmış olduğu çeşme ve köprü gibi hayır işleri için 1820’de büyük bir vakıf kurmuştur. Bu makalede her iki vakfın kuruluş belgeleri olan vakfiyeler ve sonraki yüzyıllara ait belgeler birlikte değerlendirilmiş ve vakıfların kuruluşundan mazbut vakıf haline gelmelerine kadar Osmanlı’dan Cumhuriyet’e uzanan süreçte yaşanan gelişmeler bütüncül bir bakış açısıyla değerlendirilmiştir. Diğer taraftan gerek vakfiyeler gerekse sonraki döneme ilişkin belgeler detaylı bir şekilde incelenmiş ve böylece Erzurum şehrinin fiziki yapısı, çarşıların şehir içindeki konumları hakkında önemli sonuçlara ulaşılmıştır. Makalede ele alınan bu vakıflar Erzurum’un ekonomik ve toplumsal açılardan gelişimin sürecinde önemli rol oynamıştır.
Keywords : Kağızmanlılar, Erzurum, vakıf, çarşı, ekonomi