Türk Halk Hikâyelerinde Büyü

Authors : Şifanur Samur

Pages : 99-109

Doi:10.52003/etutdergisi.1553291

View : 78 | Download : 98

Publication Date : 2024-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Sözün büyüsünden doğan halk hikâyeleri, toplumların kültürel mirası olarak aktarılan ve nesilden nesle uzanan bir yol izlemektedir. Halk hikâyelerinde ele alınan değerler, unsurlar, mesajlar, toplumun değerlerini ve ahlaki prensiplerini, hikâye ve yaşam arasındaki kurguyu temsil etmektedir. Bu makalede halk hikâyeleri örnekleri üzerinden incelenecek olan büyü, olağan akışı değiştirmek ve dönüştürmek, doğaüstü güçlerin yardımıyla sonuca ulaşmak gibi doktrinler içermektedir. Halk hikâyelerinde sıklıkla görülen büyüsel işlemler, doğaüstü güçler ve sembollerle ilişkilendirilmiştir. Büyüsel uygulamalar, daha çok doğaüstü güçlere sahip varlıklara atfedilmekte ve halk hikâyelerinde karşımıza çıkmaktadır. İncelenen halk hikâyelerinin belirlenmesinde ölçüt olarak “popülerlik” niteliği kullanılmıştır. Popüler anlatılardan on tanesinin geneli göstereceği fikrinden hareketle şu on örnek seçilerek incelenmiştir: Arzu ile Kamber, Asuman ile Zeycan, Derdiyok ile Zülf-i Siyah, Elif ile Yaralı Mahmut, Ercişli Emrah ile Selvihan, Ferhat ile Şirin, Hurşit ile Mahmihri, Kerem ile Aslı, Kirmanşah, Tahir ile Zühre hikâyeleridir. Halk hikâyelerinde rastladığımız büyüsel motifler, Türk halkının mistik düşünce ve inançlarını ortaya koymaktadır. Bu bağlamda, halk hikâyelerindeki mistik güçler sayesinde var olan büyüsel bilgilerin geniş bir düzleme yayıldığı ve bu yayılımın büyüsel ritüelleri oluşturduğu tespit edilmiştir.
Keywords : Halk Hikâyesi, Büyü, Sihir, Ritüel, Tılsım