PERİFERİK KENTLEŞME SÜRECİNİN ETKENLERİ: ELAZIĞ MODELİ

Authors : İlhan OĞUZ AKDEMİR

Pages : 131-150

View : 13 | Download : 19

Publication Date : 2014-06-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Kentlerde arazi kullanımının şekillendiği iki temel alan vardır. Birinci alan kent merkezi işlevlerine sahip olan araziler. İkincisi merkezleri çevreleyen ve merkezlerden etkilenen etkileyen kent çevreleridir. Periferik ya da kenar kentleşme olarak anlaşılan kavram, şehirdeki gelişmelerin kentin sınırlarını değiştirmesi ile ilgilidir. Kent çeperi çoğunlukla tarımsal araziler ve tarım dışı kullanıma sahip araziler, ya da doğal niteliklerinden dolayı kullanılamayan arazilerdir. Kent ve çevresi, ülke ya da küre kaynaklı pek çok etken, kent dışındaki araziler üzerinde, kentin yavaş ya da hızlı büyümesine yayılmasına neden olur. Jeolojik veya hidrografik sakıncalı alanları dahi yerleşmeye açabilir. Bu yolla kentin fizyonomisi değişir. Periferik kentleşme çoğunlukla kırsal alanların aleyhine kentsel alanların büyümesi anlamına gelir. Kentin genişleme yönünde, hızında ve frekansında doğalbeşeri pek çok faktör önemlidir. Çalışmada Elazığ modelinden yola çıkılarak, kent periferisini genişleten temel etkenler verilmeye çalışılmıştır. Elazığ tarihinde belirgin değişmelerin kentin yayılma alanını yönünü nasıl değiştirdiği örnekleri ile verilmiştir. İdari kararların, ulaşım ağlarının, isale hatlarının, elektrik şebekelerinin aslında kent mekânında ne derece köklü değişmelere sebep olan bir süreci başlatabileceği analiz edilmiştir
Keywords : Şehir Coğrafyası, Elazığ, Kentleşme, Periferik kentleşme Kent Reliefi