19. Yüzyılın Ortalarında Arapgir Esnafı

Authors : Enver ÇAKAR

Pages : 1-31

View : 14 | Download : 18

Publication Date : 2020-05-11

Article Type : Research Paper

Abstract :Bugün Malatya iline bağlı bir ilçe merkezi olan Arapgir, 19. yüzyılda özellikle kumaş dokumacılığı ve ticaretinde oldukça önemli bir konuma sahipti. Manusa ve gezi adlı kumaşlarıyla ünlü olan bu kasaba, çoğunluğu oluşturan Müslümanların yanı sıra, önemli sayıda gayrimüslim nüfusu da barındırıyordu. Fakat kasabadaki ekonomik faaliyetler (zanaat ve ticaret) ağırlıklı olarak gayrimüslimlerin elindeydi. Arapgir’de aynı işi yapan esnaf, zanaatkâr ve tüccarlar, kendi içlerinden seçtikleri bir şeyh veya kethüdanın yönetiminde teşkilatlanmışlardı. Fakat bu yöneticiler, sadece kendilerinin de mensup oldukları esnaf grubunu değil, aynı zamanda benzer işle meşgul olan birden çok esnaf grubunu da temsil ediyorlardı. Ayrıca kasaba ve köylerdeki bütün esnafları hükümet nezdinde temsil eden bir bazarbaşıları da vardı. İmparatorluk genelinde olduğu gibi, Arapgir’deki bütün esnaf, zanatkâr ve tüccarlar, belirli aralıklarla, kendileri ve işortakları için genellikle meslektaşları arasından birer kefil göstermek zorundaydılar. Ayrıca, yanlarında çalıştırdıkları kalfa ve çıraklarına da kendileri kefil olurlardı. Bu çalışmada, 1847 (Hicrî 1263) tarihli bir esnaf kefalet defteri kaynak olarak kullanılmak suretiyle, Arapgir Kazası esnafı incelenmiştir. Bu bağlamda, Arapgir’de ve bazı köylerinde faaliyet gösteren esnaf çeşitleri, sayıları ve iş ortaklıkları ile her esnaf grubu içinde yer alan usta, kalfa ve çırak sayıları üzerinde durulmuş; bir ustanın yanında yardımcı eleman olarak çalışan çırak ve kalfaların ustalarıyla olan akrabalık bağları da tespit edilmeye çalışılmıştır. Anahtar kelimeler: Arapgir, esnaf teşkilatı, kefalet defteri, usta, kalfa, çırak.
Keywords : Arapgir