ZEMAHŞERÎ VE FAHREDDİN RÂZÎ’YE MEŞHUR TEFSİRLERDE YAPILAN ATIFLARIN SAYISAL OLARAK TESPİTİ VE DEĞERLENDİRMESİ

Authors : Murat SARIGÜL

Pages : 129-150

View : 22 | Download : 18

Publication Date : 2020-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Bilgisayar programlarının yaygınlaşmasının ve internet platformlarının kullanım hacminin artmasının ürettiği sonuçlardan biri de büyük veri analizidir. Bu teknolojik gelişme akademi dünyasında yayınlara yapılan atıfların tespitini sağlamıştır. Bu imkân ise beraberinde akademisyenlerin bilim dünyasına etki ve katkılarını görebilme, bilimsel motivasyonu canlı tutma, akademik ünvanlara liyakat kriteri olma, fikri mülkiyet haklarının takibi gibi müspet sonuçları getirmiştir. Akademik atıf kavramı geçmiş asırlardaki eserlerin dijital ortama aktarılması ile genişleyen bir boyut kazanmış ve elde edilen verilerle ilmî hayatın tarihî arka planına daha geniş bir açıdan bakabilme fırsatlarını doğurmuştur. Bu çalışmada tefsir tarihinde derin tesirler bırakan Cârullah Zemahşerî ve Fahrettin Râzî’nin tefsirlerine günümüze kadarki süreçte müfessirlerce yapılan atıflar, geniş bir örneklem içinde Mektebetü’ş-Şamile programı başta olmak üzere diğer dijital imkânlarla ölçülmeye çalışılmış, tablo ve grafiklerle gösterilmiştir. Farklı mezhebî yaklaşımlara sahip bu iki müfessirimize yapılan atıflarda oluşan çok farklı sayısal sonuçlar; atıfların hangi ilmi sahada yoğunlaştığı, tarihi sürekliliği, atıf yapan eserlerin dirâyet ve rivâyet vasfına haiz yönleri, özgünlükleri, müelliflerin atıf anlayışları vb. hususlarda bir fikir edinme imkânı sunmaktadır.
Keywords : Tefsir, Zemahşerî, Fahreddin er Râzî, Atıf sayısı, el Mektebetüş Şamile