HARİCİLERİN HORASAN MAVERAÜNNEHİR BÖLGESİNE GEÇİŞ SÜRECİ

Authors : Ahmet YÖNEM

Pages : 0-0

View : 18 | Download : 17

Publication Date : 2011-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :İslam Mezhepleri Tarihi genel olarak değerlendirildiğinde Haricîlerin müdahil olduğu olayların beklenilenin aksi yönde tesirler gösterdiği görülür. Fakat onların ortaya attığı fikirler ile kısa bir zaman diliminde göstermiş oldukları faaliyetler, İslam düşünce tarihinde köklü fikirlerin gelişmesine sebep olmuştur. Haricîler, Horasan-Maveraünnehir bölgesine geçiş sürecinde çeşitli faaliyet göstermişlerdir. Bu faaliyetler, daha erken dönemde sona ermesi muhtemel olan Haricî hareketin bir süre daha devam etmesini sağlamıştır. Hariciler ilk olarak 38/658 yılındaki Nehrevan savaşında yenilgiye uğradıktan sonra doğuya kaçarak önce İran‟ın bazı bölgelerine, daha sonra Horasan‟a kadar ilerleyip faaliyet alanını genişlettiler. Bölgede Haricilerin varlığı Nafi b. el-Ezrak‟ın Basra‟yı terk ederek beraberindeki kalabalık bir grupla Ehvaz‟a çekilmesiyle başlamıştır. Katarî b. el-Fücâe ile Taberistan‟ı ele geçiren Hariciler daha sonra Kirman‟ın belli bölgelerinde hâkimiyet kurdular. Bölgedeki en önemli Harici faaliyetlerinden biri de Atiyye b. el-Esved‟in 72/791 yılından sonra Kirman‟ı ele geçirip burada kendi adına para bastırmasıdır. Hicri III. asrın ortalarından itibaren bölgede önemli bir Harici varlığından söz edilemez.
Keywords : Hariciler, Horasan, Kirman, Maveraünnehr, Mezhepler Tarihi