BİR OSMANLI ARŞİV BELGESİ IŞIĞINDA CEMÂLEDDİN AFGÂNÎ’DE MEHDİLİK ANLAYIŞI

Authors : Tuğrul YÜRÜK, İsmail ŞIK

Pages : 0-0

View : 19 | Download : 14

Publication Date : 2012-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Cemaleddin Afgânî modern İslam algısına öncülük yapmış, Panislamizm’in kurucusu kabul edilen Afganlı bir düşünürdür. Onun yaşadığı dönem İslam toplumu açısından sıkıntıların yoğunlaştığı bir sürece denk gelmektedir. Dünyanın dört bir yanında müslümanların batılı devletler tarafından sömürgeci bir anlayışla istismar edilmesi Afgânî tarafından kabul edilebilir bir şey değildir. O, hayatının her safhasında müslümanların içinde bulunduğu bu durumu düşünmüş, bunun için mücadele etmiş ve çözüm önerileri getirmiştir. Afgânî’ye göre mehdîlik hareketleri her nereden gelirse gelsin, her neye dayanırsa dayansın İslam toplumunun menfaatine bir şey getiriyorsa desteklenmeli, emperyalist batılı devletlere karşı gerek siyasi gerek dini dayanaklarla önü açılmalıdır. O, bu anlamda İslam toplumunun zihin dünyasında kabul gören mehdîlik beklentisini tarihi ve dini referanslarla izah etmekle beraber, bunların İslam toplumuna sağladığı faydayı esas alarak düşünceler üretmiş, mehdîliğin dinin aslından olup olmaması tartışılsa dahi topluma sağladığı faydalar açısından desteklenmesi hususunda karar kılmıştır.
Keywords : Cemaleddin Afgânî, Mehdî, Osmanlı Arşiv Belgesi, Panİslamism