SANAYİ’DE MEKÂNSAL DÖNÜŞÜMLER İZMİR ÖRNEĞİ

Authors : Çiğdem ÜNAL

Pages : 1-19

Doi:10.31463/aicusbed.733962

View : 19 | Download : 11

Publication Date : 2020-10-25

Article Type : Research Paper

Abstract :Ülkemizdeki en büyük 500 sanayi kuruluşunun %10’una, Ege Bölgesi’ndeki sanayi kuruluşlarının yaklaşık yarısına sahip olan İzmir; sanayi yatırımları açısından önemli bir yere sahiptir. Yerleşme merkezinin çevresinde var olan zengin tarım alanlarının varlığıyla birlikte, elverişli olan ulaşım şartları, İzmir’in canlı bir ticaret merkezi olmasına neden olmuştur. Osmanlı Döneminde önemli bir ticaret ve sanayi şehri olan İzmir’in sanayileşme tarihi oldukça eskidir. Günümüzdeki görüntüyü oluşturan mekânsal örgütlenme, 1930’lu yıllarda yapılan sanayi yatırımlarıyla başlamıştır. Alsancak Limanı çevresinde yoğunluk kazanan sanayileşme, zamanla, Halkapınar, Kemeraltı, Şehitler gibi alanlarda yeni sanayi merkezlerinin ortaya çıkmasında etkili olmuştur. Sanayinin yapısal değişimi ile birlikte gelişen yeni sanayi odakları, bölgenin dinamiklerini de şekillendirmiştir. Bugün kuzey, güney ve doğu ilçelerine doğru ilerleyen üç büyük kuşak, İzmir sanayisinin mekânsal gelişiminin sonucudur. İzmir’de gerçekleşen mekânsal değişim-dönüşüm sürecinin sanayi sektöründeki yansımaları; sanayi alanlarının merkez dışına yönlendirilerek, diğer coğrafi etkenlerin yönetiminde, ana ulaşım koridorları boyunca yeniden örgütlenmesi biçiminde olmuştur. Kümeleşme eğilimlerinin belirlenmesinde ‘’imalat sanayi işletmelerinin sayısı’’ belirleyici değişken olarak kullanılmıştır. Kuzey yönüne doğru ilerleyen sanayi kuşağında, kimya, demir çelik, plastik, makine imalatı ön plana çıkarken; güneye ilerleyen kuşakta gıda imalatı, doğuya doğru ilerleyen kuşakta ise makine parçaları ve çeşitli yan sanayi imalatının ön planda olduğu tespit edilmiştir
Keywords : İzmir, sanayi, mekânsal gelişim