DİVAN ŞİİRİNDE RİTMİK BİR UNSUR: ATIF TERKİPLERİ

Authors : Bahir SELÇUK

Pages : 1-12

Doi:10.18069/fusbed.32443

View : 13 | Download : 10

Publication Date : 2016-01-31

Article Type : Other Papers

Abstract :Divan şiirinde, şairin duygu ve düşüncelerini anlam ve biçim yönünden destekleyen, dile getirilen düşünceyi işitsel ve görsel açıdan çağrıştıran aynı zamanda bir ritim sağlayan çeşitli unsurlar bulunmaktadır. Bu ritmik unsurlardan biri de Osmanlı Türkçesinde sıkça kullanılan atıf vavı’nın (vav-ı atfî) tekrarıyla oluşturulan atıf terkipleridir. Şiirde yerine göre “u, ü, vü” şeklinde okunan bu bağlaçla bir araya getirilmiş kelime dizilerinde, bağlacın oluşturduğu duraksamalar ve iniş çıkışlar bir ritim temin etmektedir. Aynı zamanda bu yapı içerisinde sıralanan kelimeler beytin odak noktası olan kavramların ses ve anlam tabakasına çağrışım yapmaktadır. Dolayısıyla bu söz dizimsel yapı; ses, söz ve anlam düzenini şekillendiren önemli bir rol üstlenmektedir. Bu çalışmada; divanlardan hareketle, “atıf vavı”nın yinelenmesi ile oluşturulan yapısal unsurların söz ve anlam düzeni üzerindeki etkisi ve ritim sağlamadaki rolü üzerinde durulacaktır.
Keywords : atıf vavı, ritim, ses, söz, anlam, yineleme