+DAN ÇIKMA HÂLİ EKİNİN VASITA VE BULUNMA HÂLİ İŞLEVİ ÜZERİNE

Authors : Fatih ÖZEK, Bilgit SAĞLAM

Pages : 13-18

Doi:10.18069/fusbed.61866

View : 16 | Download : 15

Publication Date : 2016-02-03

Article Type : Other Papers

Abstract :İsim hâl eklerinin birbirinin yerine kullanılması, Eski Türkçe döneminden itibaren bilinen bir özelliktir. Bu kullanımların birçok sebebi vardır. Bunlardan şekil ve işlev olarak eklerin birbirine yakın olması, eskicil bazı yapıların devam etmesi, fiillerin rejimleri ve eklerin oluşma biçimleri vb. durumlar ilk akla gelenlerdir. +DAn çıkma hâli ekinin, Türk dilinin çeşitli dönemlerinde ve Türkiye Türkçesi ağızlarında bulunma ve vasıta hâli işleviyle kullanıldığı görülmektedir. +DAn çıkma hâli ekinin diğer isim hâl ekleri yerine seyrek, ancak bulunma ve vasıta işlevi yerine sıklıkla kullanılması, bu tür kullanımların bireysel kullanım tercihleri olmadığını göstermektedir. +DAn eki’nin yapısıyla ilgili görüşler, ekin birleşik bir yapıda olduğu, bu yapının da çoğunlukla +DA (bulunma) ve +n (vasıta) eklerinin birleşmesinden oluştuğu yönündedir. Ekin bulunma ve vasıta işlevinin de bu yapı ile ilişkili olabileceği görülmektedir. Bu tespit, makalenin yazılmasında çıkış noktası olmuştur. Bu makalede, Türk dilinin çeşitli dönemlerinde bulunma ve vasıta işlevi ile kullanılan +DAn ekinin yapısı ile işlevleri arasında bir ilgi olup olmadığı araştırılmıştır.
Keywords : Şekil bilgisi, isim hâl eki, çıkma hâli eki, bulunma hâli eki, vasıta hâli eki