KLASİK TÜRK ŞİİRİNDE GAYR-İ İSLAMİ İNANÇ UNSURLARININ KULLANIMI

Authors : Yusuf BABÜR

Pages : 165-188

Doi:10.18069/firatsbed.718030

View : 19 | Download : 9

Publication Date : 2020-09-03

Article Type : Research Paper

Abstract :Çok geniş fizikî ve kültürel coğrafyaya hükmetmiş olan Osmanlı İmparatorluğu’nun çatısı altında gelişen divan edebiyatının etkisi, bugün dahi hissedilmektedir. Divan şiirinde kullanılan mazmunlar, şairin hayal gücü ölçüsünde renkli olabilir. Divan şairlerinin büyük kısmı, bu noktada oldukça yaratıcı olabilmiştir. Divan şiirinde farklı dinlere ait inanç unsurlarının da mazmun olarak kullanıldığını görmek mümkündür. Bu kullanımlar hem şairin kültür birikimini hem de hayal gücünü göstermek bakımından dikkat çekicidir. İslam’ın haricindeki dinlere mensup kişiler, bu dinlere ait ibadet mekânları ve simgesel ögeler, her şairin kullandığı mazmunlar hâline gelmiştir. Divan şiirinin kuruluş döneminden Tanzimat dönemine kadar hemen her şairin bahsi geçen mazmunları kullandığını görmek mümkündür. Papazların beline bağladığı kuşak olan zünnarın bambaşka anlam ilintileriyle okuyucuya sunulduğuna şahit olunur. Sevgilinin siyah saçı, rengi ve âşıkları yoldan çıkarması sebebiyle kâfir ilan edilir. Gönül, içinde sadece put gibi sevgilinin aşkını barındırdığı için kilisedir. Bu gibi teşbihleri, şeyhülislamlık makamında bulunan bir şair dahi kaleme alabilmekte ve bu durum abes karşılanmamaktadır. Çalışma, bu mazmunların izahı ve örneklendirilmesiyle ilgilidir
Keywords : Divan Şiiri, Mazmunlar, İslam Dışı İnanç Unsurları, Teşbih