MORDECAI MENAHEM KAPLAN’IN YAHUDİLİĞE YAKLAŞIMI

Authors : İbrahim Ethem AYDIN, İskender OYMAK

Pages : 317-342

Doi:10.18069/firatsbed.823966

View : 19 | Download : 11

Publication Date : 2021-01-20

Article Type : Research Paper

Abstract :Amerika’daki Yahudi mezhepleri arasında en genç Yahudi ekolü olarak Yeniden Yapılanmacı Hareket kabul edilir. Diğer Yahudi mezheplerinden (Reformist, Neo-Ortodoks ve Muhafazakâr Yahudilik) farkı, XX. yüzyılın ilk yarısında Amerika’da doğup gelişmesidir. Bu hareket bir Yahudi haham, filozof, teolog ve eğitimci olan Mordecai Menahem Kaplan’ın (1881-1983) düşünceleri ve eylemleriyle ortaya çıkmıştır. Kaplan’ın en orijinal yönü Yahudiliğe getirdiği farklı yorumlardır. Ona göre Yahudilik bir din değil; Yahudilerin çağlar içerisinde oluşturdukları bir medeniyettir. Yahudilik, Yahudilerin ortak tarihi, edebiyatı, dili, halk inançları, kutsalları, davranış biçimleri, sosyal organizasyonu, sosyal ve ruhsal idealleri ile estetik değerlerinden oluşan bir medeniyettir. Kaplan, yaptığı Yahudilik tanımını naturalist, organismal,, demokratik ve pragmatik olmak üzere dört yaklaşıma dayandırmaktadır. Kaplan, naturalist din kavramına karşı dini doğal temellere dayandıran realist ve rasyonalist bir anlayışı savunmuştur. O, Yahudi medeniyetindeki bütün unsurların canlı ve bütünsel olarak birbirleriyle organik bir bağ içinde olduğunu ileri sürerek, Yahudiliğin demokrasi ile uyumlu olması ve Yahudi toplumuna fayda sağlaması gerektiğini savunmuştur.
Keywords : Mordecai M Kaplan, doğaüstülük, bütünsellik, demokratik, pragmatik