TATAR MODERNLEŞMESİNDE MUHAMMED ZAKİR REMİYEV İLE FATİH KERİMİ’NİN ROLÜ

Authors : Cihan ÇAKMAK

Pages : 1091-1097

Doi:10.18069/firatsbed.873858

View : 13 | Download : 10

Publication Date : 2021-05-20

Article Type : Research Paper

Abstract :19. ve 20. yüzyıllar siyasi, sosyal ve ekonomik pek çok gelişmeye öncülük etmenin yanı sıra kültürel alanda yepyeni birtakım oluşumlara da zemin hazırlayan bir zaman dilimi olarak dikkat çekmektedir. Avrupa’da Sanayi Devrimi ve Fransız İhtilalinin ortaya çıkardığı ekonomik ve sosyolojik gelişmeler toplumlardaki milli kimlik anlayışını güçlendirmiştir. Rusya coğrafyasında, İdil ve Ural nehirlerinin suladığı topraklarda yaşayan Tatarlar arasında ise söz konusu gelişmelerle birlikte milli kimlik ve milli tarih arayışı başlamıştır. Ünlü tarihçi Şehabeddin Mercani ve Kayyum Nasıri’nin öncülüğünü yaptığı tarih ve dil alanındaki gelişmeler daha sonra ceditçilik olarak adlandırılacak ve başta eğitim olmak üzere hayatın her alanında yenilik ve reform faaliyetlerinin önderliğini yapacaktır. Fatih Kerimî ile Muhammed Zakir Remiyev, İsmail Bey Gaspıralı’nın ideallerini benimsemiş aydınlar olarak Tatar toplumu arasında yenilikçi düşüncenin en önemli temsilcileri olmuşlardır. Bu çalışmada Modern Tatar Edebiyatının ve Vakitli Tatar Matbuatının iki önemli ismi olan Fatih Kerimi ile Muhammed Zakir Remiyev’in hayatları, ceditçilik faaliyetleri merkezinde ele alınacaktır.
Keywords : Ceditçilik, Fatih Kerimi, Muhammed Zakir Remiyev