FRANSA’DA JANSENİZMİN GELİŞİMİ VE SONU

Authors : Osman ŞAHİN, İskender OYMAK

Pages : 251-264

Doi:10.18069/firatsbed.999730

View : 17 | Download : 8

Publication Date : 2022-01-18

Article Type : Research Paper

Abstract :Jansenizm, Hıristiyanlıkta ihsan doktrini ile ilgili birtakım tartışmalar etrafında gelişen ve özellikle Fransa’da etkili olan bir akımdır. İsmini Aziz Augustin’i yeniden yorumlayarak “Augustinus” isminde yeni bir eserle konuyu gündeme taşıyan Cornelius Jansen’den almıştır. Augustinus adlı eserinde Jansen, Aziz Augustin’in Pelagianizm’e karşı yürüttüğü tartışmaları, ilk günahı ve cennetten kovuluşu ele almış, kendi zamanında ortaya çıkan “yeni bir eğilim” şeklinde ifade ettiği Molinizm’i ve onu takip eden Cizvitleri, Semi-Pelagian olmakla itham etmiştir. Molina özelinde Cizvitler, Luther ve Calvin gibi Reform liderlerinin aşırı kaderci Augustinci kurtuluş teolojisine karşı çıkmış ve insanın özgür iradesini ön plana çıkaran hümanist bir teolojiyi benimsemiştir. Bu sebeple Jansen ve onun takipçileri, insanın iradesini Tanrı’nın iradesinin önüne geçirmekle eleştirilmişlerdir. Katolik Kilisesi içinde ortaya çıkan “kurtuluş doktrininde insanın ve Tanrı’nın rolü” ile ilgili bu teolojik tartışmalar, Jansenizm ekseninde özellikle Fransa’da yıllar boyunca gündemi meşgul etmiştir. Bu çekişmeler sadece teolojik alanla sınırlı kalmamış, 1879 Devrimi’ne giden süreçte siyasi arenada da yankıları olmuştur. Bu çalışma Jansenizm’in ortaya çıkışını, Fransa’da konu ile ilgili gelişen olay ve tartışmaları ve devrime doğru giden süreçte gündemden düşüşünü ortaya koymaktadır.
Keywords : Jansenizm, Molinizm, Unigenitus, İhsan Doktrini