GENERALLİKTEN İDAM SEHPASINA (DADAŞ) RÜŞTÜ PAŞA: ASKERÎ VE SİYASİ FAALİYETLERİ

Authors : Tülay AYDIN

Pages : 1279-1298

Doi:10.18069/firatsbed.1123880

View : 21 | Download : 11

Publication Date : 2022-09-21

Article Type : Research Paper

Abstract :Millî Mücadele yıllarının kurtuluşa odaklanarak tüm farklılıkları ortadan kaldıran kenetlenme süreci Cumhuriyet’in ilk yılları ile beraber bir yol ayrımına dönüşmeye başlamıştır. Bu sürecin ilk evresinde kurtarıcı sıfatıyla hareket eden askeri ve siyasi yöneticilerin birçoğu yeni dönemde köklü devrimler karşısında muhalif bir tavır takınmışlardır. Bu radikal değişimin en önemli örneklerinden birini teşkil eden Rüştü Paşa’nın konu edindiği bu çalışmada onun askeri safhadaki başarılı çalışmalarının ardından siyasi anlamda Mustafa Kemal Paşa’ya başlatılan muhalif çalışmalardaki rolü ve bir suikast planına kadar varan süreci ele alınmaktadır. Düşünsel farklılıkların ve mevcut siyasi atmosferin kendisini muhalefete ittiği bu yıllarda, Rüştü Paşa, bağımsız ve tek başına muhalefet yerine tüm kariyeri boyunca olduğu gibi geri planda kalmayı ancak yine muhalif bir görev edinmeyi ihmal etmemiştir. Askeri faaliyetleri boyunca güvenilir ve sadık bir ikinci adam sıfatını hak eden Rüştü Paşa, Meclis faaliyetlerinde ise sıkı bir muhalif haline gelmiştir. Onu İzmir Suikastı gibi bir olay içinde yer almaya ve dolayısıyla idama götüren süreci ortaya koymak çalışmanın temel hedefidir. Çalışma arşiv belgeleri, gazeteler, anılar ve çeşitli araştırma eserler incelenerek hazırlanmıştır.
Keywords : Rüştü Paşa, Millî Mücadele, İzmir Suikastı, asker, siyaset