ASYA’NIN YÜKSELİŞİ TEZİ KÜRESEL KONJONKTÜRDE DEĞİŞEN ASIRLIK DENGELER VE PARAMETRELER IŞIĞINDA BİR GELECEK PROJEKSİYONU

Authors : İhsan KURTBAŞ

Pages : 313-330

Doi:10.18069/firatsbed.1217807

View : 21 | Download : 9

Publication Date : 2023-01-19

Article Type : Research Paper

Abstract :On dokuzuncu yüzyıl İngiliz Yüzyılı, yirminci yüzyıl Amerikan Yüzyılı olarak değerlendirilirken yaşadığımız 21. yüzyıl ise Çin Yüzyılı, Asya Yüzyılı, Pasifik Yüzyılı, Pasifik Çağı, Asya Pasifik Yüzyılı gibi isimlerle anılmaktadır. İkinci Dünya Savaşı sonrasında Soğuk Savaş Dönemi’yle tesis edilen ABD ve SSCB egemenliğindeki iki kutuplu dünya düzeni; Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla yerini ABD önderliğinde tek kutuplu dünya düzenine bırakmıştır. Bununla birlikte 2000’li yılların başından beri ekonomik, ticari ve siyasi açılardan dünyadaki güç dengeleri Asya lehine değişmekte; “Asya’nın yükselişi” şeklinde ifade bulan güçlü bir argüman, geniş çevreler tarafından dile getirilmektedir. Küresel ölçekte değişim ve dönüşüme işaret eden Asya merkezli bu makro gelişmeler, yüzlerce yıl süren ve emperyalizm, hegemonya ve sömürgecilikle özdeşleşen Batı egemenliğinin sonra ermesi veya daha ılımlı yaklaşımla Batının yeni güç dengeleriyle frenlenmesi anlamına gelmektedir. Bu argüman ışığında, bu çalışmada ülkelerin GSYH oranları, küresel ithalat ihracat miktarları, askerî güçleri, savunma harcamaları, nüfus oranları gibi parametreler ve kesişen tematik mevzular ışığında, Asya ve Batı merkezli iki kutbun mevcut ve gelecekteki durumlarının karşılaştırmalı analizi yapılarak; gelecek projeksiyonu ortaya konulmaya çalışılmıştır. Elde edilen veriler, olağanüstü gelişmeler olmadığı sürece, başta Çin Halk Cumhuriyeti olmak üzere, kıta devletlerinin büyük çoğunluğunu kast eden Asya’nın yükselişi tezinin gerçekleşmekte olan bir teori olduğunu göstermektedir.
Keywords : Asya Çağı, Asya Doğu, Avrupa Batı, Çin ABD, Asya\`nın Yükselişi