ÇILDIR GÖLÜ HAVZASI’NDA (ARDAHAN-KARS) İKLİM-İNSAN İLİŞKİLERİ

Authors : Harun Reşit BAĞCI, Hediye KILIÇ

Pages : 549-566

Doi:10.18069/firatsbed.1209061

View : 240 | Download : 206

Publication Date : 2023-05-26

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada; Türkiye’nin kuzeydoğusunda, Çıldır-Arpaçay ilçeleri arasındaki Çıldır Gölü Havzası’nda, iklim ile sosyoekonomik yapı arasındaki ilişkiler uygulamalı klimatoloji yaklaşımıyla incelenmiştir. Çalışmanın amacı; havza ikliminin tasnifi, sıcaklık ve yağışın zamansal değişiminin tespiti ve sosyoekonomik faaliyetlerle ilişkilendirilmesidir. Bu amaçla; arazi çalışmaları gerçekleştirilmiş, iklim sınıflandırmaları yapılmıştır. Mann Kendall trend analizi ile yörenin; aylık ve yıllık ortalama, maksimum ve minimum sıcaklık, yağış gibi parametrelerindeki değişim ve anlamlılık düzeyleri belirlenmiştir. Havzanın klimatik konfor koşullarını belirlemek için “Thermo Hygrometric Index” kullanılmıştır. Lapse Rate yöntemiyle havzanın; sıcaklık, yağış dağılış haritaları üretilmiştir. Çıldır Gölü Havzası’nın ortalama sıcaklığı 6 ve -8℃ arasında değişim göstermektedir. Sibirya kökenli cP hava kütleleri, yükseklik ve karasallıktan dolayı kışları soğuk ve kar yağışlı, yazları kısa, serin ve yağışlıdır. Klimatik konfor açısından; temmuz ve ağustos ayları “konforlu”, diğer aylar “çok soğuk, soğuk ve serin” kategorilerindedir. Trend analizleri yörede; aylık, yıllık sıcaklıklarda ve yağışta anlamlı artış eğilimi olduğunu göstermektedir. Bu durum yörede; vejetasyon devresini, tarım, turizm ve yaylacılık takvimini değiştirmektedir. Havzada sıcaklık ve yağış değişimlerinin orajları artırması, şiddetli yağışların erozyon ve taşkınları tetiklemesi muhtemeldir.
Keywords : İklim, Uygulamalı Klimatoloji, Klimatik konfor, Trend Analizi, Çıldır Gölü