ESKİŞEHİR KÜLLÜOBA’DA BULUNAN AYAK BİÇİMLİ BİR AMULET DAMGA

Authors : Murat TÜRKTEKİ

Pages : 523-533

Doi:10.18069/firatsbed.1268750

View : 80 | Download : 78

Publication Date : 2023-05-26

Article Type : Research Paper

Abstract :Eskişehir/Küllüoba’da İlk Tunç Çağı I Dönemi’ne tarihlenen mezarlık alanında bir pithos mezar içerisinde bulunmuş olan taştan yapılmış ayak biçimli bir amulet damga, bu çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Damga yüzeyi üzerinde diken yapraklı bir bitki motifi bulunan bu amulet, yerleşmede idari ve bürokratik yapılanma ile ilgili herhangi bir verinin olmadığı, dolayısıyla kontrol ve denetim mekanizmasının henüz oluşmadığı İlk Tunç Çağı’nın başına tarihlenmektedir. Söz konusu amulet, Anadolu’da bulunan bu tip amuletler içerisinde şimdilik bilinen en erken örnek olması açısından önem taşımaktadır. Bu çalışmada amulet; formu, bezemesi, konteksti ve işlevi açısından ele alınmış olup hem göreli kronolojiye göre hem de mutlak tarihlendirme yöntemlerinin sonuçlarına göre tarihlendirilmiştir. Bununla birlikte Anadolu’daki benzer örneklerle karşılaştırılarak da konumlandırılmaya çalışılmıştır. Bu doğrultuda Levant, Mezopotamya, Anadolu, Ege Dünyası ve Mısır’da farklı zaman dilimlerine ait örnekler üzerinden kronoloji ve bölgelerarası iletişim ağları açısından da ele alınarak damga, mühür ve amulet olmak üzere farklı işlevlerle kullanılan bu nesnelerin kullanım amaçları, motifler ve birbirleri ile olan bağlantıları da değerlendirilmiştir. imdilik Anadolu’da bilinen en erken örneği oluşturan Küllüoba örneği Orta ve Batı Anadolu’nun özellikle Levant ve Kuzey Suriye bağlamında güney bölgeler ile ilişkileri bakımından önemli bir veri oluşturmaktadır.
Keywords : Damga, İlk Tunç Çağı, Mezarlık, Amulet, Küllüoba