GİRESUN İLİ VE YÖRESİ AĞIZLARINDA +lA HÂL EKİNİN İŞLEVSEL KULLANIMI

Authors : Özkan AYDOĞDU

Pages : 1073-1089

Doi:10.18069/firatsbed.1322604

View : 54 | Download : 53

Publication Date : 2023-09-26

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmanın amacı, Giresun ili ve yöresi ağızlarında +lA hâl ekinin işlevsel kullanımını ve her bir işlevin söz dizimi içerisindeki görevini tespit etmektir. İşlevsel yaklaşımda hâl, ismin aldığı eklere göre değil cümlede üstlenmiş olduğu işleve göre belirlenmektedir. Çalışmamızda kullanılan +lA hâl eki örnekleri, Demir ve Aydoğdu insert ignore into journalissuearticles values(2009); tarafından hazırlanan “Giresun İli ve Yöresi Ağızları” adlı eser taranarak tespit edilmiştir. Tespit edilen +lA hâl ekinin kullanıldığı bütün örnekler de Daşdemir insert ignore into journalissuearticles values(2015); tarafından işlevsel yaklaşıma uygun olarak ekin söz dizimi içerisindeki işlev ve görevlerine göre oluşturulan hâl kategorileri esas alınarak değerlendirilmiştir. Çalışmanın sonucunda, +lA hâl ekinin 7 farklı işlevde kullanıldığı tespit edilmiş olup bu işlevler, kullanım sıklığına göre; vasıta hâli, beraberlik hâli, niteleme hâli, karşılıklılık hâli, ilgi hâli, sebep hâli ve zamanda bulunma hâli şeklinde sıralanmıştır. Bahsi geçen işlevlerin söz diziminde yüklendikleri görevler ise hâl zarfı, vasıta tümleci, karşılıklılık tümleci, beraberlik tümleci, ilgi tümleci, hâl tümleci, sebep tümleci, zaman tümleci ve belirtme/niteleme sıfatıdır.
Keywords : Türkiye Türkçesi ağızları, Giresun ili ve yöresi ağızları, lA hâl eki, işlevsel dil bilgisi