Bizans’tan Osmanlı’ya Kentsel Dönüşüm ve İktidar-Mekân İlişkisi: İstefe Örneği

Authors : Ayşe Değerli Velet, Gaye Yavuzcan

Pages : 317-334

Doi:10.18069/firatsbed.1596803

View : 91 | Download : 73

Publication Date : 2025-01-24

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu makale, Bizans’ın Hellas ve Mora eyaletlerinin başkenti olan İstefe’nin, Bizans döneminden erken Osmanlı dönemine uzanan süreçteki kentsel dönüşümünü ele almaktadır. Henri Lefebvre’in mekân üretimi teorisini temel alan çalışma, siyasi, ekonomik ve sosyal güçlerin kentsel peyzajı nasıl şekillendirdiğini “güç-mekân” ilişkisi çerçevesinde analiz etmeyi amaçlamaktadır. İstefe, Lefebvre’in mekânsal üçlüsü - mekânsal pratik, mekânın temsilleri ve temsilî mekânlar - üzerinden incelenerek, hem kent sakinlerinin mekanı nasıl algıladığı ve deneyimlediği hem de yönetenler tarafından nasıl değerlendirildiği sorunsallaştırılmaktadır. Makale, İstefe\\\'nin stratejik akropolü, tarımsal üretim ve ipek endüstrisi için pazar olarak oynadığı rol, Franklar, Katalanlar ve Osmanlılar gibi farklı yönetenlerin etkisiyle şekillenen toplumsal ve ekonomik yapıları da dahil olmak üzere şehrin temel özelliklerini tartışmaktadır. Değişen siyasi dinamiklere ve 15. yüzyılda ipek endüstrisinin gerilemesine rağmen, İstefe ekonomik ve kültürel bir merkez olarak önemini korumayı başarmıştır. Bu çalışma, iktidar ve mekân arasındaki karmaşık ilişkinin bir sonucu olarak İstefe’nin mekânsal üretiminin sürekliliğini anlamanın, kentin direnç kapasitesine ve kentsel gelişimine dair daha derin bir perspektif sunduğunu savunmaktadır.
Keywords : İstefe, Orta Yunanistan, Bizans, Osmanlı, güç ve mekân.