KANT'IN ONTOLOJİK KANIT ELEŞTİRİSİNİN EPİSTEMOLOJİK TEMELLERİ

Authors : Gamze KESKİN

Pages : 97-116

View : 14 | Download : 10

Publication Date : 2019-05-23

Article Type : Research Paper

Abstract :Ontolojik kanıt, Anselmus’un düşünce tarihinde ilk kez öne sürdüğünden bu yana,  Tanrı’nın varlığına dair sunulan kanıtlar arasında, pek çok filozofu kendisine çeken konulardan birisi olagelmiştir. Genellikle savunanından daha çok eleştireni olsa da, ontolojik kanıt konusunda kapsamlı ve sağlam temellere dayanan ilk eleştiriyi Immanuel Kant getirmiştir. Saf Aklın Eleştirisi’nde tüm geleneksel teistik kanıtları üç türe – fiziksel tanrı-bilimsel, kozmolojik, ontolojik- ayırdıktan sonra, diğer iki kanıt türüne getirdiği eleştirileri de ontolojik kanıta getirdiği eleştirilerin temeline dayandırmıştır. Bu çalışmada, öncelikle Anselmus’la başlayarak Descartes ve Spinoza’nın ontolojik kanıtı açıklanarak yer yer bu kanıtlamalara getirilen eleştirilere kısaca değinilecektir. Böylelikle Kant’ın getirdiği ‘geleneksel’ metafizik eleştirisinin zemini serimlenecektir. Kant’ın ontolojik kanıta getirdiği eleştirinin epistemolojik temellerinin açıkça aktarılabilmesi için Kant’ın teorik felsefesinin ana hatları üzerinde durulduktan sonra eleştirinin mahiyeti açıklanacaktır. Kant’ın ontolojik kanıta getirdiği eleştirinin arkasında yatan niyetin ontolojik mi yoksa epistemolojik mi olduğu ise sonuç bölümünde ele alınacaktır.
Keywords : Tanrı, ontolojik kanıt, varlık, metafizik, Kant