ZAMAN KAVRAMI BAĞLAMINDA PLATON-ARİSTOTELES KARŞILAŞTIRMASI

Authors : Arslan TOPAKKAYA

Pages : 219-232

View : 17 | Download : 19

Publication Date : 2012-05-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Platon zamanı sonsuzluğun bir resmi ya da gölgesi olarak anlar. Oluş, zamandan ayrı düşünülemez. Evren (Physis), varoluş ve tekrar yokoluş bağlamında zamansaldır. Platon’a göre varlık, Demiurg’un ilk olarak zamanı ve evreni yaratmasıyla ortaya çıkar. Platon’a göre zaman, idelerle değişim dünyası arasında bir aracılık görevi görür. Platon zamanı öz (asıl)- gölge ilişkisine göre temellendirmektedir. Aion her nasılsa sürekli o şekilde olan, değişmeyen ve sadece akılla kavranılan bir şey iken, kronos sürekli olarak oluş halinde olan varlıklarla ilgili olup, sadece algıyla (doxa) anlaşılabilir. Platon’un aksine Aristoteles zamanı öncelik ve sonralık bağlamında hareketin sayısı ve ölçüsü olarak tanımlar. Sınırsız zaman, bağlantılı bir yapıya sahip olup, döngüsel hareket içinde ölçülebilen bir şeydir. Platon sonsuzluktan (Aion) hareket edip, oluşa ve kronos’a ulaşırken; Aristoteles oluş ve dolaysıyla hareketten kalkıp sonunda sonsuzluğa göndermede bulunmaktadır. Aristoteles’e göre geçmiş ve gelecek zaman (bunlar zamanın birer modu olmayıp, onun parçalarıdırlar) sağlam bir yapıya sahip değildir. Bu anlamda zaman aslında varolmayan parçalardan müteşekkil gözükmektedir ve durum böyle olduğunda varlıktan elde edilen bir kavram gibi durmamaktadır. Aristoteles’in zaman anlayışının temel noktasını şimdi (nun) kavramı oluşturur. Şimdi zamanın özünü anlamada anahtar role sahiptir. Şimdi’nin en önemli fonksiyonu, parçalardan oluşan zamanın sınırını oluşturmasıdır. Şimdi bir sınır olarak geçmiş zamanı gelecek zamandan ayırır. Şimdinin kendisi parçalanan zamanın sınırını oluştururken bizzat kendisi zamanın bir parçası değildir
Keywords : Zaman, Sonsuzluk, Hareket, Mekan, Değişim, Evren, Sayı, Şimdi, Yaratma, Oluş