BAŞKASI’NIN ÖLÜMÜ VE TRAGEDYANIN KATHARTİK BOYUTU: LEVİNASÇI BİR OKUMA

Authors : Yiğit SÜMBÜL, Cevriye DEMİR GÜNEŞ

Pages : 17-33

View : 17 | Download : 17

Publication Date : 2019-12-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Levinas 20. yüzyıl düşüncesini derinden etkilemiş önemli bir düşünürdür. Levinas’ın etiği ilk felsefe olarak merkeze alan düşünce sisteminde kendi, başkası, ölüm ve zaman gibi kavramlar önemli yer tutar. Levinas ölüme dair bilincin ancak başkası’nın ölümü aracılığıyla edinilebileceğini düşünür ve onun bu düşüncesi Heidegger’in düşüncesiyle paralellik gösterir. Ancak Heidegger için başkası’nın ölümü Dasein’ın kendi zamansallığını ve ölümlülüğünü hatırlaması yoluyla yine kendi varlığına dair bir bilinç sahibi olması anlamına gelirken, Levinas için bu kavramlar etik bireye başkası’na karşı sonsuz sorumluluğunu hatırlatması açısından önemlidir. Başkası’nın ölümünün kendi’de yarattığı duygulanımın yönü kişiyi varlık bilincine ya da etik bilince sahip bir birey yapar. Başkası’nın ölümüne tanık olmak ve bu durumdan bir çeşit duygulanımla çıkmak Aristotelesçi anlamda tragedyanın başlıca işlevidir. Aristoteles’in katharsis adını verdiği, başkası’nın sahnede ölümü üzerine hissedilen korku ve acıma duygusu temelinde gerçekleşen arınma, tragedyayı ahlaki sınırlar dahilinde kalmaya zorlar. Aristotelesçi kathartik tragedya Heideggerci bir varlık bilinci üzerinden ahlaki bir arınmayı öngörür. Bu makalede ise başkası’nın ölümü konusu Levinasçı bir açıdan okunacak ve bir edebi tür olan tragedyanın, katharsisin ahlaki sınırlayıcılığından bağımsız, est-etik işlevi ön plana çıkarılmaya çalışılacaktır.
Keywords : Heidegger, Levinas, Başkası, Ölüm, Tragedya, Katharsis