VAROLMAYAN NESNE VAR MIDIR?

Authors : Tuğba YAVUZ

Pages : 259-277

View : 19 | Download : 18

Publication Date : 2020-12-10

Article Type : Research Paper

Abstract :Nesne kavramı, son yüzyıla kadar hep bir varolana (İng. existent) gönderimde bulunmuştur. Varolan her zaman zorunlu olarak uzam-zamansal olan anlamına gelmez. Matematiğin ve mantığın nesneleri soyut kavramlar olmakla birlikte nesne kavramına dahil edilir. Yine de, bu soyut kavramların, uzam-zamansal olanla ilişkiselliği dikkat çekicidir. Mantıksal ve matematiksel olanın dışındaki soyut kavramlar ya da betimlemeler, Pegasus veya yuvarlak kare gibi, meşru birer nesne olarak kabul edilmezler. Bunun temel nedenlerinden biri, varolmayan nesne (İng. non-existentobject) olarak anacağımız bu nesnelerden uygun bir şekilde bahsetmeyi mümkün kılacak mantıksal bir zeminin olmayışıdır. Meinong’un Nesneler Kuramında “varolmayı” nesne olmanın zorunlu bir koşulu olarak görmemesi ve imkansız nesneleri kuramına dahil etmesiyle, varolmayan nesneler ilk kez meşru nesne kategorisine alınmış ancak Russell’ın, temel mantık ilkelerini ihlal etmekle eleştirmesi üzerine bu kuram geri plana itilmiştir. Kripke’yle birlikte modal mantığın geliştirilmesi ve sonrasında matematikte ve mantıkta yaşanan gelişmeler, uzam-zamansal olmayan, bu dünyada bilfiil bulunmayan nesnelerin de meşru nesneler olarak nesneler kuramında içerilmesine olanak tanır hale gelmiş, Meinong yeniden önem kazanmıştır. Bu gelişmeler sayesinde, bu dünyada olmayan ancak mümkün bir dünyada varolduğu düşünülen ve hatta hiçbir mümkün dünyada varolamayacak olan nesnelerin meşru nesne olarak tanımlanabilmesinin zemini hazırlanmıştır. Bu çalışmada, varolmayan nesne tartışmasına bütünlükçü bir bakışla yaklaşarak konu ana hatlarıyla resmedilmeye çalışılmıştır.
Keywords : varolmayan nesne, modal mantık, Alexius Meinong, Saul Kripke, metafizik