ŞANLIURFA HARRAN'DA DÖVME GELENEĞİ

Authors : Ebru AKALIN

Pages : 422-439

View : 14 | Download : 11

Publication Date : 2019-12-16

Article Type : Research Paper

Abstract :İnsan doğada olup bitenleri anlayabilmek için her zaman bir çaba harcamış ve kavrayamadıklarını sembollere dönüştürerek onlara somut bir anlam yüklemeye çalışmıştır.  Toplumlar yazının ve modern dünyada iletişimi sağlayan teknolojinin varlığından çok önceleri işaretleri, resimleri ve sembolleri kullanarak kendilerini ifade etmiştir. Altında yatan anlamı merak ettiğimiz, sorguladığımız sembol, simge ve şekiller bazen mezar taşlarına, bazen mağara duvarlarına, tapınaklara ve bazen de vücuda ince ince nakşedilmiştir. Derinin altına işlenen tüm desenlere dövme denmektedir. Dövme dünyanın birçok yerinde farklı biçimlerde uygulanmaya devam etmektedir. Bu araştırmada Şanlıurfa’nın , Harran İlçesinde yaşayan Arapların  uyguladıkları geleneksel dövmenin uygulanış biçimi, teknik özellikleri, semboller ve onlara yüklenen anlamların aktarılması amaçlanmıştır. Çalışmada veri elde etmek üzere nitel araştırma yönteminden yararlanılmıştır. Gözlem ve literatür taraması yapılmış, dövmeli kişilerin fotoğrafları çekilmiş, 40 yaş üstü 14 kaynak kişiyle derinlemesine görüşülmüş, görüşmeler ses kayıt cihazı ile kayıt altına alınmıştır. Araştırmada nitel çalışma yöntemi izlenmiştir. Harran’da genellikle orta yaş üzeri kadın ve erkeklerde var olan geleneksel dövmeler yok olma sürecindedir. Yöredeki dövmelerde uygulanan her bir sembol çok köklü bir kültürün izlerini taşımaktadır. Araştırma bu kültürün tümüyle yok olmadan önce yazılı ve görsel kaynaklarla geleceğe aktarımına katkı sağlamak açısından önem taşımaktadır. Çalışmanın sonucunda dövmenin yörede uygulanışının başlıca nedenleri arasında;  süslenmek, güzelleşmek, nazardan ve hastalıklardan korunmak, iyileşmek, aşiretlere özgü bir tür kimlik işareti, doğurganlığın arttırmak, şans,  bereket getirmesi olduğu görülmüştür.  
Keywords : Harran