ÖZBEK MASALLARINDA KAHRAMANIN ERGİNLENMESİ

Authors : Gökçe KILIÇ

Pages : 933-954

Doi:10.55666/folklor.1319925

View : 73 | Download : 58

Publication Date : 2023-08-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Masallar, somut olmayan kültürel mirasımızın en değerli gelenek taşıyıcı unsuru olduğu gibi hem anlatıcısı hem dinleyicileri için içinde nice bilgelikler saklamaktadır. Sözlü kültür ürünü olan masallar, özellikle doğduğu dönem ve coğrafyadaki insan ve toplum yaşamı hakkında bizlere fikir verirken ‘insan olmanın’ biricikliğinde değişmeyen özlemleri, beklentileri, acıları, mutlulukları ve arzularını da aktarmanın temel araçlarından biri olmuştur. Masal kurgusu içerisinde masal kahramanın başına gelen olaylar, karşılaştığı durumlar bireyler ve toplumlar için ders, öğreti, yol, umut, inanç, eğlence ve gelenek bilgisini taşırken masal kahramanının yolculuğu boyunca yaşadığı değişim ve dönüşüm ise masal yapısında kahramanın erginlenme yolculuğu olarak karşımıza çıkmaktadır. Makalemizde “Kahramanın Erginlenme Yolculuğu” konusu, araştırma sahası olarak seçilen Özbekistan’dan derlenmiş 175 masal içinden erginlenme türlerinin en önemli örneklerini taşıdığı tespit edilen 62 Özbek masalın 45 tanesi ele alınarak değerlendirilmiştir. Seçilen masallarda, masal kahramanının erginlenme aşaması ‘Sınav Türleri’ ana başlığında 9 alt başlıkta, sınavlar karşısında kahramanın ortaya çıkardığı kişisel özellikleri “Erginlenme Türleri” ana başlığı altında 13 alt başlıkta formüle edilmiş ve gruplandırılmıştır.
Keywords : kahramanın yolculuğu, erginlenme, sınav, sınanma