TOPLUMSAL CİNSİYET BAĞLAMINDA BİR ÇİZGİ FİLM İNCELEMESİ: CANIM KARDEŞİM BENİM: UZAYLILAR MI GELMİŞ

Authors : Rugeş Demir

Pages : 665-678

Doi:10.55666/folklor.1486593

View : 83 | Download : 72

Publication Date : 2024-08-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Türk toplumuna ait kültürel değerlerin tanıtılması ve kuşaktan kuşağa aktarılmasında kitle iletişim araçlarının büyük bir payı vardır. Bu payın önemli bir kısmını televizyon ve televizyon kanallarında yayımlanan çizgi filmleri oluşturmaktadır. Çizgi filmler; çocukların hayal dünyasını, dil becerilerini, kavram gelişimini ve bilişsel yeteneklerini geliştirmenin yanında çocukların cinsiyet rollerini ve buna bağlı olarak toplumsal gelişimlerini de etkilemektedir. Dolayısıyla toplumsal cinsiyetle ilgili birçok yargı, doğrudan veya dolaylı bir şekilde çizgi filmler aracılığıyla yansıtılmaktadır. Bu bakımdan çizgi filmlerin yeri geldiğinde çocuklara sosyal değerleri öğretmede aile ve okuldan bile daha etkili olabildiği ve çizgi filmlerde yer alan kahramanların, çocuklar için bir model oluşturabildiği görülmektedir. Bu noktadan hareketle cinsiyetle ilgili rollerin çizgi filmlerde nasıl yer aldığı ve nasıl işlendiği önemli bir konu hâline gelmiştir. Araştırmada 2016 yılında gösterime giren Türk yapımı “Canım Kardeşim Benim: Uzaylılar mı Gelmiş” adlı çizgi film toplumsal cinsiyet bağlamında incelenmiştir. Çocuk izleyici kitlesine hitap eden bu çizgi film, çekirdek bir ailenin tatil için gittiği bir orman evinde uzaylılar ile karşılaşmasını ve beraber yaşadıkları maceralarını konu edinmektedir. Ataerkil Türk toplumunda erkeklerin ve kadınların toplum içindeki rolleri ve görevleri, filmde aile üyeleri olan; Galip Bey, Leyla Hanım, Mine, Müge ve Mete isimli kahramanlar üzerinden verilmiştir. Çalışmada ilk olarak cinsiyet ve toplumsal cinsiyet kavramları hakkında bilgi verilmiş ve toplumsal cinsiyetin çizgi filmlerle olan ilişkisi ele alınmıştır. Ardından “Canım Kardeşim Benim: Uzaylılar mı Gelmiş” filminde yer alan erkek ve kadın karakterlerin rolleri ve davranışları toplumsal cinsiyet bağlamında analiz edilmiştir. Çalışmada toplum cinsiyet unsurları, “Erkekliğin Toplumsal Misyonları: Üstünlük/Beceri/Bilgelik”, “İş Bölümü: İşin Cinsiyeti” ve “Cinsiyette Kaygı: Erkeklik Krizi” olmak üzere üç başlık altında incelenmiştir. Filmdeki kesitlerden hareketle iş bölümlerinde cinsiyetçi rollerin pekiştirildiği, rollere bağlı olarak erkek egemenliğinin ön planda olduğu, erkeklerin güç, üstünlük ve beceri gibi kavramlarla temsil edildiği ve bunlara karşılık kadınların ise narin ve hassas gibi kişilik özellikleriyle temsil edildiği ve sosyal hayatta ikinci plana atıldığı görülmüştür.
Keywords : Cinsiyet, Toplumsal Cinsiyet, Cinsiyet Rolleri, Çizgi Film, Canım Kardeşim Benim