Kıbrıs Türk Halk Bilgisi Ürünleri Hakkında Türkiye’de Yapılmış Lisansüstü Tez Çalışmalarının Analizi

Authors : Orkun Özaşık

Pages : 88-99

Doi:10.55666/folklor.1622477

View : 18 | Download : 24

Publication Date : 2025-03-24

Article Type : Research Paper

Abstract :Belli bir konu üzerine hazırlanan lisansüstü tez çalışmalarının niceliği; o konuya ne oranda önem verildiği, konunun çalışılma ihtiyacı, konuya olan yönelim ve yine o konunun hangi yönlerden incelenip incelenmediği hususlarında araştırmacılara ipucu vermektedir. Kıbrıs Türk halk bilgisi ürünleri, hakkında yapılan çalışmalar bakımından değerlendirildiğinde, dolaylı da olsa Kıbrıs Türklerinin halk bilgisi ürünleri üzerine ilk Türkçe ve Latin harfli çalışma, İsmet Konur’un Kıbrıs Türkleri adlı kitabıdır. 1938’de basılan bu kitabı, Fikret Alasya’nın Kıbrıs Tarihi ve Belli Başlı Antikiteler (1939) çalışması ve Ilgaz Hasene’nin Kıbrıs Notları (1949) adlı kitabı takip eder. Özellikle 1950’li yıllar itibarıyla Türkiye’de eğitim almaya başlayan Kıbrıslı Türk öğrenciler ve Kıbrıs meselesinin Türkiye kamuoyundaki etkisi nedenleriyle Kıbrıs Türkleri üzerine yapılan çalışmalarda belli oranda artışın ortaya çıktığı gözlemlenmektedir. Lisans, yüksek lisans ve doktora tezleri, Kıbrıs Türkleri ve kültürü üzerine Türkiye’de yapılmış çalışmaların önemli bir kısmını oluşturmaktadır. Bu makale, Türkiye’de yapılmış lisansüstü tezlerden Kıbrıs Türk halk bilgisiyle doğrudan ilgili olanlar ile farklı alanlarda yapılmış ve kısmen de olsa halk bilgisiyle ilgili olan tez çalışmalarını konu edinmektedir. Çalışmaya konu olan tezler, türlerine (doktora ve yüksek lisans), yapıldıkları üniversiteler ve anabilim dallarına göre grafiklere dökülerek analiz edilmiştir. Analiz sonucunda, Kıbrıs halk bilgisi ürünleri hakkındaki çalışmaların belli üniversiteler ve anabilim dallarında yoğunlaştığı tespit edilmiştir. Bununla beraber tezlerin yapıldığı anabilim dalı çeşitliliği dikkat çekmektedir, çalışmamızda bu durumun nedenleri tartışılmıştır. Tezlerin yıllara göre dağılımı gösterilerek Kıbrıs halk bilgisi hakkındaki çalışmaların sürekliliği konusu üzerinde durulmuştur. Bunlara ek olarak söz konusu lisansüstü çalışmalar, ele aldıkları konu ve tez yazarının konuyu tercih sebebi gibi yönlerden de değerlendirilmiştir. Çalışmanın konusunu oluşturan tezler arasında bazı ortaklıklar tespit edilmiş ve buna bağlı olarak Kıbrıs Türk halk bilgisi ürünleri üzerine yapılmış çalışmaların artarak devam etmesi için birtakım öneriler sunulmuştur. Makalemizin kapsamı dışında bırakılan Türkiye’de yapılmış lisans tezlerine ek olarak Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Güney Kıbrıs Rum Kesimi ve dünyadaki diğer Türkoloji merkezlerinde Kıbrıs Türk halk bilgisi hakkında yapılmış çalışmaların bibliyografyalarının ortaya konması gerekliliği üzerinde durulmuş ve bu konuda birtakım önerilerde bulunulmuştur.
Keywords : Kıbrıs Türkleri, halk bilimi, halk bilgisi, lisansüstü tez çalışmaları.