Ehl-i Sünnet Kelâmcılarına Göre Terâdüf

Authors : Şaban ÖZTÜRK

Pages : 451-482

Doi:10.16947/fsmia.1050318

View : 14 | Download : 17

Publication Date : 2021-12-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada terâdüf (eşanlamlılık) konusu, kelâm ilmi –özellikle Ehl-i Sünnet kelâmcıları– açısından ele alınmıştır. Konu, esasen bir dil problemi olması nedeniyle Arap dilcilerinin görüşleri öncelikle ortaya konulmuştur. Bu bağlamda terâdüfün sözlük ve terim anlamı, dilcilerden terâdüf taraftarları ve karşıtlarının görüşleri ve delilleri, terâdüfün ortaya çıkışı, terâdüfü doğuran sebepler, terâdüfün çeşitleri gibi konulara değinilmiştir. Terâdüf konusu, Ehl-i Sünnet kelâm âlimlerinin görüşleri çerçevesinde ve onların temel kelâm kaynaklarına müracaat edilerek değerlendirilmiştir. Söz konusu kelâmcıların terâdüfe yaklaşımları iki açıdan ortaya konulmuştur. Birincisi, bazı Ehl-i Sünnet kelâm âlimleri kronolojik sırayla ele alınarak terâdüf konusundaki görüşleri, müterâdif kabul ettikleri veya etmedikleri kelimeler tespit edilmeye çalışılmış ve bunlarla ilgili yaptıkları açıklamalara yer verilmiştir. İkinci olarak, ulûhiyyet, nübüvvet, âhiret, esmâ ve ahkâm, varlık ve bilgi gibi temel kelâm konularına ilişkin müterâdif oldukları iddia edilen bazı kavramlar ele alınarak aralarındaki farklar ortaya konulmaya çalışılmıştır. Böylece iki ayrı kavramı bir anlamda kabul etmenin anlam kaybına yol açıp açmadığı gösterilmeye çalışılmıştır.
Keywords : Kelâm, terâdüf, furûk, ulûhiyyet, nübüvvet, âhiret