Bir Nahiv ve Kıraat Âlimi: İbn Âcurrûm, Hayatı ve Eserleri

Authors : Mesut YURDAYANIK

Pages : 383-410

Doi:10.16947/fsmia.1225631

View : 14 | Download : 19

Publication Date : 2022-12-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu makalede İbn Âcurrûm’un hayatı, hocaları, talebeleri, ilmi kişiliği, eserleri, benimsediği nahiv ekolü ve doğrudan veya dolaylı olarak hayatına yer veren ilmi çalışmalar ele alınmıştır. Asıl adı Ebû Abdillâh Muhammed b. Muhammed b. Dâvûd es-Sanhâcî olan İbn Âcurrûm insert ignore into journalissuearticles values(ö. 723/1323);, Fas’ta 672 insert ignore into journalissuearticles values(1273-74); yılında dünyaya gelmiş bir nahiv ve kıraat âlimidir. Kaleme aldığı özlü nahiv metni el-Mukaddimetü’l-Âcurrûmiyye’siyle şöhret bulan fakat eserleri ağırlıklı olarak kıraate dair olan İbn Âcurrûm, fıkıh ve matematik gibi disiplinlerde de bilgi sahibidir. Kıraatle ilgili eserlerinde çokça iştikak, sarf ve nahve dair açıklamalar bulunmaktadır. Özellikle el-Mukaddimetü’l-Âcurrûmiyye’sinde Kûfe dil mektebine has bazı nahiv kavramlarını kullanmasından dolayı kendisinin nahiv ekolü olarak Kûfe dil mektebine mensup olduğu iddia edilmiştir. Ancak İbn Âcurrûm’un kıraate dair kaleme aldığı Ferâidü’l-me‘ânî adlı eserinde daha çok Basra dil ekolünün kavramlarını kullandığı, bu ekolün görüşlerini benimsediği ve her ne kadar Kûfe dil mektebinin kavramlarını kullanmış olsa da kendisinin büyük ölçüde Basra dil ekolünü benimsediği ortaya konmuştur.
Keywords : İbn Âcurrûm, nahiv, kıraat, el Mukaddimetül Âcurrûmiyye, Ibn Ajurrum, nahw, qiraat, Al Muqaddimah al Ajurrumiyyah