Kemalizm, Dil ve Hegemonya

Authors : Ahmet TAK

Pages : 503-519

Doi:10.16947/fsmia.1225651

View : 9 | Download : 6

Publication Date : 2022-12-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Türk modernleşme tarihinin önemli veçhelerinden birini Tek Parti döneminde kültürel sahada gerçekleştirilen ve halen tamamen sona erdiğini söyleyemeyeceğimiz dil devrimi oluşturur. Dil devriminin Kemalizm’in hegemonyasının toplumda yayılmasında etkili bir amil olduğu göz ardı edilemez vakadır. Dil devriminin farklı boyutlarının incelenmesinde Gramsci’nin dile dair tespitlerinin ve kullandığı kavramlar takımının ufuk açıcı bir vasfa sahip olduğunu söyleyebiliriz. Özellikle kültürün ve dilin sosyal gruplar ve sınıflarla olan ilişkisinin siyasi karakterini vurgulaması Gramsci’nin incelemelerini önemli kılmaktadır. Gramsci’nin dile dair yazdıkları, fazla bir yekûn tutmamakla birlikte, sonrası için planladığı lakin ömrünün vefa etmediği geniş çaplı bir programın özeti ve yol işaretleri olarak değerlendirilebilirler. Dil ile hegemonya, maduniyet, dünya görüşü, tarih, kültür, hiss-i müşterek, sınıf mücadelesi ve sivil toplum arasında kurmuş olduğu bağlantılar, tahlillerini çok boyutlu bir hale getirmektedir. Çalışmada, Gramsci’nin geniş ve şümullü yaklaşımının tamamına baş vurmadan, sınırlı bir şekilde de olsa dil devrimi açısından ima ettiği hususların bir kısmı irdelenmeye çalışılmıştır.
Keywords : Gramsci, dil, hegemonya, dil devrimi, Kemalizm, language, hegemony, language reform, Kemalism