Birinci Dünya Savaşı ve Kıbrıs

Authors : Mehmet Erkan KILLIOĞLU

Pages : 209-236

Doi:10.16947/fsmia.1318924

View : 22 | Download : 44

Publication Date : 2023-06-23

Article Type : Research Paper

Abstract :Kıbrıs, 1878 yılında dönemin şartlarının da etkisiyle, İngiltere tarafından Osmanlı Devleti’nden de facto olarak alınmış, Birinci Dünya Savaşı’nın patlak vermesi ile de tek taraflı bir kararla ilhak edilmiştir. Ancak Kıbrıs’ı önemli kılan sadece Birinci Dünya Savaşı olmamıştır. 1869 yılında Süveyş Kanalı’nın kullanıma açılması ve Kanal’ın İngiltere’nin Asya’daki sömürgelerine en kısa yol olması, Süveyş Kanalı ile birlikte Doğu Akdeniz’in en büyük adası olan Kıbrıs’ın da önemini artırmıştır. Bu sebepten dolayı İngiltere, Kıbrıs’ın kontrolünü ele geçirmek için uygun fırsat aramaya başlamış ve aradığı fırsatı 1877-1878 Osmanlı Rus Savaşı sonrasında bulmuştur. Akdeniz’deki Rus yayılmacılığına karşı önlem alabilmek için Kıbrıs’ı talep eden İngiltere bu tarihten sonra adaya yerleşmiştir. Mülkiyet hakları devredilmese de adanın idaresi İngiltere’ye bırakılmıştır. 1914 yılında başlayan Birinci Dünya Savaşı sırasında ise Kıbrıs, karşı blokta yer alan Osmanlı Devleti’nin Anadolu kıyılarına yakın önemli bir nokta olması sebebiyle lojistik destek üssü olarak kullanılmıştır. Ada’daki Türk varlığı İngiliz idaresini rahatsız etse de Rumlara karşı denge unsuru olması sebebiyle İngiliz idaresi Türk varlığına müsamaha göstermiştir. Birinci Dünya Savaşı sırasında adadaki Rum nüfusu arasında Yunanistan’a ilhak ve adanın tümünde hak iddiası düşüncesi yayılmış, bu düşünce savaş sonrasında İngiliz idaresinin zayıflamasına bağlı olarak gün yüzüne çıkmıştır.
Keywords : Kıbrıs, İngiliz yönetimi, Birinci Dünya Savaşı, Doğu Akdeniz