Mehmed Zihni Efendi (ö. 1332/1913)’nin İcâzetnâmesi ve Hocası Üzerine Bazı Değerlendirmeler

Authors : Ahmet Turan ARSLAN

Pages : 335-356

Doi:10.16947/fsmia.1318929

View : 31 | Download : 54

Publication Date : 2023-06-23

Article Type : Research Paper

Abstract :Mehmed Zihni Efendi insert ignore into journalissuearticles values(ö. 1332/1913); İstanbul’da doğmuş, büyümüş ve orada yaşayıp ölmüş, son devir Osmanlı âlimlerinin en meşhurlarından biridir. Aynı zamanda devrinin en çok eser yazanlarındandır. Zihni Efendi’nin, Buhârî ve Müslim’in sahihlerinin basımında büyük hizmetleri olmuştur. Usûl-i Fıkha dair eser yazdığı gibi kaleme aldığı Niʻmet-i İslam adlı ilmihal de çok faydalı olmuş ve ilgi görmüştür; hala da neşredilmektedir. Arapça öğretimine dâir Türkçe olarak yazdığı çeşitli eserlerden el-Müntehab ve el-Muktedab, alanında çığır açmış ve İdâdî ve Rüşdiye Mekteplerinde yıllarca ders kitabı olarak okutulmuşlardır. Belâğat kitaplarında şevâhid olarak kullanılan beyitleri harekeli bir şekilde toplayıp Türkçe olarak açıkladığı el-Kavlü’lceyyid adlı eseri ise alanında eşsizdir. Mehmed Zihni Efendi hakkındaki önceki çalışmalarımı yaparken onun kimden okuyup icâzet aldığı konusunu açıklayan bir belgeye ulaşamamıştım. Muallim Hacı Zihni Efendi’nin mektrûkâtı arasında icâzetnâmesini bulmamla hocasını tesbit etmiş oldum. Bu makalede ise önce icâzetnâmeler hakkında kısa bilgi arz ettikten sonra onun icâzetnâmesi ve hocası hakkındaki bazı mülâhazalarımı belirttim.
Keywords : Mehmed Zihni, Niʻmet i İslam, Müntehab, Muktedab, icâzetnâme