Ruminasyon ve Endişenin Şema Mod Modelindeki Yeri: Bir Derleme

Authors : Musab Bilal Gencer, Sevda Sari

Pages : 349-367

Doi:10.16947/fsmia.1408509

View : 80 | Download : 102

Publication Date : 2023-12-26

Article Type : Research Paper

Abstract :Şema Terapi Mod Modeli danışanın karmaşık şema tetiklenmelerini ve farklı yönlerini çalışmak için tasarlanmıştır. Modlar teori ve pratikteki ilerlemelerle birlikte giderek genişlemekte ve sayıları artmaktadır. Mod olarak eklenilmesi önerilen Tekrarlayıcı Olumsuz Düşünme (ruminasyon ve endişe), çeşitli psikolojik rahatsızlıklarla (duygudurum bozuklukları, anksiyete bozuklukları, kişilik bozuklukları vb.) ilişkilendirilen zihinsel davranışlardır. Ruminasyon geçmişle ilgili zihindeki kurmaları anlatmak için kullanılmaktadır. Endişe ise gelecekle ilgili evhamları tarifler. Bu derlemede ruminasyon ve endişe modlar bağlamında araştırılıp bulunan çalışmalar anlatısal derleme (narrative review) yöntemiyle kavramsal bir çerçevede ilişkilendirilerek sunulmaktadır. Bunların Mod Modeli’ne eklenmesinin klinik ve teorik düzlemde işlevselliği ve bu dahil etme sürecinde Kaçınma, Kontrasttan Kaçınma, Kontrol, Tepki, vb. gibi ruminasyon ve endişeyle ilgili kuramların göz ardı edilmemesi gerektiği vurgulanmaktadır. Böylelikle Başa Çıkma Modları’na geniş bir zihinsel davranış yelpazesi dahil edilmiş olacaktır. Vaka çalışmaları, etkililik çalışmaları ve süreç analizleri gibi nicel veya nitel çalışmalarla bunların ayrıntılı araştırılması gerekmektedir.
Keywords : Ruminasyon, endişe, kaçınma, mod, şema