Gün Görmeyen Sokak ve Havada Bulut Yok Adlı Romanlara Karşılaştırmalı Bir Bakış

Authors : İsmail Alperen Biçer

Pages : 163-182

Doi:10.16947/fsmia.1499468

View : 38 | Download : 134

Publication Date : 2024-06-12

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu makale, Şahap Sıtkı İlter’in Gün Görmeyen Sokak ile Cevdet Kudret Solok’un Havada Bulut Yok adlı romanlarından yola çıkarak yazarların gerçek karşısındaki tavırlarını, toplumsal gerçekliğe bakışlarını karşılaştırmalı olarak incelemeyi amaçlıyor. Her ikisi de 1958 yılında yayımlanan bu romanlarda, dönemin sanat ve edebiyat anlayışına uygun olarak sırasıyla Nurseren ve Süleyman isimli iki ‘öğretmen’ gözüyle mahalle sakinlerine, köye, köylüye ve memura bakılır. Romanların hâkim zihniyeti; eğitimin ve kalkınmanın önemi, orta ve alt tabakaya mensup insanların içinde bulundukları durumun epey zorlu ve eziyetli oluşudur. Bunlarla beraber Şahap Sıtkı, toplumsal gerçekliği sanatkâr duyarlılığıyla görmesine rağmen eserin kurmaca dünyasını ve bu dünyanın kişilerini sosyal ve ekonomik temelde ele almaz; eserinde değindiği toplumsal sorunlara karşı bir ‘çözüm yolu’ veya ‘reçete’ sunmaz. Buna mukabil Cevdet Kudret, her ne kadar başarısızlıkla sonuçlansa da toplumsal gerçeklik karşısında ‘müdahaleci’ bir tavır takınır; roman kişisi Süleyman üzerinden yanlış bulduğu gerçeklikle mücadele eder. Bu bağlamda denebilir ki Gün Görmeyen Sokak realist; Havada Bulut Yok ise toplumcu gerçekçi bir romandır.
Keywords : Roman, realizm, toplumcu gerçekçilik, Şahap Sıtkı İlter, Cevdet Kudret Solok