Osmanlı Türkçesinde Bir Aslına Çeviri Örneği: François Coppée’nin La Tête de la Sultane Başlıklı Manzumesi ve Hikâye-i Feth Başlıklı Çevirisi

Authors : Eshabil Bozkurt

Pages : 27-49

Doi:10.16947/fsmia.1609804

View : 46 | Download : 54

Publication Date : 2024-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu makalede François Coppée’nin La Tête de la Sultane başlıklı manzumesi ve Hüseyin Nâzım’ın Hikâye-i Feth başlığıyla Osmanlı Türkçesine çevirisi, Sündüz Öztürk Kasar tarafından ileri sürülen “özde çeviri” ve “aslına çeviri” kavramları bağlamında incelenmiştir. İncelenmek üzere adı geçen eserlerin seçilme nedeni, manzumenin ve çevirisinin belirtilen kavramlar bağlamında incelenmemiş olmasıdır. Bu kavramlardan hareketle Coppée’nin Fransızca manzumesi, üretildiği kültürde özgün bir eser olarak kabul edilse de -Osmanlı tarihine ait bir olayı ve Osmanlı kültürüne ait özellikleri içerdiği için- eserin oluşturulma sürecinde zihinsel bir çeviri sürecinden geçtiğini söylemek mümkündür. Yapılan incelemede özde çeviri şairinin, manzumesini nasıl bir zihinsel çeviri işleminden geçirdiği, aslına çeviri yapan çevirmenin de özde çevirinin hangi kısımlarını değiştirerek ve hangi kısımlarını çevirmeyip atarak aslına çeviri yaptığı tespit edilmiştir. Coppée’nin anlattığı bazı olayların Türk kültürüne uymadığı ve dolayısıyla da Nâzım tarafından bu kısımların çevrilmediği ortaya konmuştur.
Keywords : François Coppée, La Tête de la Sultane, Hüseyin Nâzım, Hikâye-i Feth, özde çeviri, aslına çeviri