KATARÎ İBNU`L-FUCÂE VE BAZI ŞİİRLERİNDE `HAMÂSE` TEMASI

Authors : Mahmut Çay

Pages : 59-79

View : 29 | Download : 30

Publication Date : 2024-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Muaviye b. Ebî Süfyân\\\'ın, devletini kurmasıyla birlikte bazı olumsuz siyasî gelişmeler, birtakım dinî ve mezhepsel kimlikli ayaklanmalar yaşanmıştır. Özellikle Haccâc es-Sakafî\\\'nin valiliği döneminde sert milliyetçilik politikası güden ve İslam’ın temel ilke ve prensiplerinden uzaklaşan iktidar, Kûfe, Basra ve Mekke gibi metropollerde varlık gösteren Zübeyrîler, Hâricîler ve Şiîler gibi yönetim karşıtı gurupların ayaklanmalarıyla karşı karşıya kalmıştır. Emevîler aleyhine düzenlenen bu girişimler ile yaşanan siyasî ve dinî gelişmeler doğal olarak edebiyata da yansımış ve bu durum, kendi fikirlerini savunan ve ilkelerinin propagandasını yapan önemli şairlerin doğuşuna zemin hazırlamıştır. Bu fırkalar arasında Haricîlerin öne çıktığı görülmektedir. Bilhassa \\\"Hamase\\\" teması, Haricî şairleriyle âdeta özdeşleşmiştir. Onlar için hayat şartları ne olursa olsun, inanç yasalarına bağlı kalmak ve idealleri için ölümü göze almak bir şeref addedilmiştir. Haricîlerin tarihlerini okuyan bir okur, uzun süren kanlı çatışmalara; savaş ile mücadele arasında değişken ve kaygılı bir yaşama tanık olacaktır. Bu insanlar kendi ülkülerine ölümüne bağlı kalmışlar ve bunu, kılıç ve kalemleriyle dile getirmişleridir. Haricî şairler arasında en etkili olan ise, Emevî hanedanının ordularıyla mücadele edip onların duygularını alt üst eden siyasî lider ve şair Katarî İbnu\\\'l-Fucâe\\\'dir. Şiirleri, hutbeleri ve beyanatlarıyla askerlerine seslenen Katarî, onlara, cesur ve güçlü olmaları noktasında eğitsel şiirler irat etmiş ve hutbeler okumuştur. Katarî, itikadı gereği otoritenin ve kanunların dışına çıkan vizyon sahibi biridir. Haricî şairler arasında öne çıkan bu seçkin şair, konuşma sanatını iyi bildiğinden sert ve fasih üslubu, şiirlerine de yansımıştır. Bu çalışmada, Hâricîlerin tarihi ve edebiyatı kısa bir şekilde incelenmiş, Katarî\\\'nin hayatı ve \\\"hamase\\\" ile ilgili yazmış olduğu bazı şiirlerinin çevirisi yapılmıştır.
Keywords : Arao Dili, Katarî İbnu\'l-Fucâe, Hamase, Şiir.