Türkiye`de Özel Yeteneklilerle Yapılan Çalışmalarda Benlik Algısı

Authors : Mervenur ANLATAN

Pages : 21-52

View : 20 | Download : 15

Publication Date : 2023-03-25

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu araştırmada özel yetenekli bireylerin benlik algısı ile ilgili Türkiye’de gerçekleştirilen çalışmaların sistematik olarak incelenmesi amaçlanmıştır. İncelenen çalışmalar; yayın yılı, yayın türü, örneklem özellikleri, araştırma yöntemi ve deseni, veri toplama araçları, veri analiz teknikleri, anahtar kelimeler, araştırmalarda benlik algısıyla birlikte incelenen diğer değişkenler, önemli bulgular ve araştırmanın amacı temalarında ele alınmıştır. Bu araştırmada doküman incelemesi yöntemi ve Pajek veri analiz programı kullanılmıştır. Araştırmaya dahil edilen kaynakların belirlenmesi esnasında Ulusal Tez Merkezi, Google Scholar, Web of Science ve Scopus veri tabanlarındaki çalışmaların başlık, özet ya da anahtar kelimelerinde özel yetenekli/üstün zekâlı/üstün yetenekli insert ignore into journalissuearticles values(gifted); ve benlik algısı/benlik saygısı insert ignore into journalissuearticles values(self concept/self esteem); terimlerinin çeşitli kombinasyonları aratılmıştır. Tarama sonucunda dahil etme ve hariç tutma kriterlerinin uygulanmasıyla birlikte bir bildiri, dört makale, 19 yüksek lisans tezi ve bir doktora tezi olmak üzere toplam 25 çalışma sistematik analize dahil edilmiştir. Özel yeteneklilerin benlik algısı ile ilgili Türkiye’de yapılan bu çalışmalarda nitel araştırmaya hiç rastlanmazken bir karma araştırma, 24 tane ise nicel araştırma olduğu görülmüştür. Aynı zamanda en çok kullanılan veri toplama aracının Rosenberg Benlik Algısı Ölçeği, en çok kullanılan analiz yönteminin ANOVA, en çok kullanılan anahtar kavramın ise; “üstün yetenek” olduğu saptanmıştır. Bununla birlikte, özel yetenekli bireylerin benlik algısının arttırılmasına yönelik deneysel çalışmaların ve ilgili konuya ilişkin daha detaylı bilgiler edinebilmek adına da nitel araştırmaların arttırılması önerilmektedir.
Keywords : özel yetenek, Üstün zekâ, benlik algısı, Üstün yetenek, Sistematik analiz, Pajek