Türkiye’nin İlk Kanun Hükmünde Kararnameleri

Authors : Cem ANGIN

Pages : 22-40

Doi:10.30855/gjeb.2020.6.1.002

View : 19 | Download : 17

Publication Date : 2020-02-12

Article Type : Research Paper

Abstract :Süre, amaç ve konusu yasama organı tarafından çıkarılan bir yetki yasasıyla belirlenen, Bakanlar Kurulunun yasama organından veya doğrudan anayasadan aldığı bir yetkiye dayanarak yapmış olduğu, kanuna denk sayılan ve geniş çaplı düzenleyici bir araç olan Kanun Hükümde Kararname (KHK) müessesi Türkiye’de 1971 yılında yapılan anayasa değişikliği ile hukuksal-yönetsel hayatımıza dahil olmuştur. Bu dahil oluşun ardından KHK’lar Türkiye’nin siyasal, yönetsel, hukuksal ve ekonomik yaşantısında çok önemli bir yere sahip olmuş, her dönemde ve her siyasal iktidar tarafından çok sık kullanılan bir müessese haline gelmiştir. Çalışma, yaklaşık yarım asırlık bir ömre sahip olmuş olan KHK’ların Türkiye tarihinde yaşanan birçok önemli değişim-dönüşüme aracılık etmesi ve hali hazırda hala yoğun olarak gündemde olması nedeniyle önemli görülerek ele alınmıştır. Çalışmada amaç Türkiye’de KHK müessesenin tarihçesini, çıkarılan ilk KHK’ları ve bu KHK’larla devlette yaşanan değişim-dönüşümü ortaya koymaktır. Bu kapsamda, Türkiye’de çıkarılan ilk KHK’ların kapitalizmin neoliberal evresine geçişte önemli bir araç haline gelerek devlette yaşanan değişim-dönüşümün adeta asli aracı haline geldiği ileri sürülmüştür. Çalışma sonucunda varsayımı destekler nitelikte olan: Türkiye’nin ilk KHK’larının bir yandan ekonomiyi bir yandan da kamu personel rejimini neoliberalize ettiği bulgusuna ulaşılmıştır. Çalışmada ilk önce kısaca tarihsel açıdan KHK müessesi ele alınacak, ardından Türkiye’nin ilk KHK’larının (1972-1980 yılları arasında çıkarılan 34 KHK), kapitalizmin neoliberal evresine geçiş döneminde (1972-1980 yılları arasındaki dönem) hangi alanları değişim-dönüşüme uğrattığı ortaya koyulacaktır.
Keywords : Kamu Yönetimi, Kanun Hükmünde Kararname, Neoliberalizm