Öğretmenlerde iş-aile çatışması ve aile – iş çatışmasının tükenmişlik üzerine etkisi

Authors : Fatma Filiz ALTINTOP, Belgin AYDINTAN

Pages : 38-54

Doi:10.30855/gjeb.2021.7.1.003

View : 13 | Download : 12

Publication Date : 2021-02-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu araştırmanın temel amacı, öğretmenlerin yaşadığı iş-aile çatışması ile aile-iş çatışmasının tükenmişlik ve tükenmişliğin boyutları üzerindeki etkisinin incelenmesi, öğretmenlerin bazı demografik faktörlerinin çatışma ve tükenmişliğin boyutlarında değişikliğe sebep olup olmadığının araştırılmasıdır. Ankara’nın Bala ilçesinde ve köylerinde bulunan ana sınıfı öğretmenleri, sınıf öğretmenleri, branş öğretmenleri, halk eğitim merkezi öğretmenleri ve ücretli öğretmenler ile müdür ve müdür yardımcılarından oluşan 240 katılımcıya uygulanmıştır. Elde edilen anketlerden 225 tanesi geçerli kabul edilerek analizlere dahil edilmiştir. Katılımcılardan elde edilen veriler SPSS 23.0 programından yararlanılarak analiz edilmiştir. Analizlerde Frekans Analizi, Korelâsyon Analizi ve Doğrusal Regresyon Analizi, Bağımsız Örneklemde T Testi ve One Way ANOVA’dan faydalanılmıştır. Araştırmaya yardım eden öğretmenlerin yaşadıkları iş-aile ve aile-iş çatışması arasında, çatışmalar ile tükenmişlik arasında ve çatışmalar ile tükenmişliğin duygusal tükenmişlik, düşük kişisel başarı hissi ve duyarsızlaşma boyutları arasında genel olarak pozitif anlamlı bir ilişki olduğu bulunmuştur. Aile ve iş kaynaklı çatışmaların tükenmişliği etkilediği görülmüştür. Öğretmenlerin iş ve/veya aile kaynaklı yaşadıkları çatışmaların birbiriyle ilişkisinin olup olmadığı; çatışmaların tükenmişliği ne derecede etkilediği ve iş-aile ve aile-iş çatışmalarının tükenmişliğin boyutlarını aynı derecede mi etkilediği sorularına cevap olarak iş-aile ve aile-iş çatışmasının başlamasıyla birlikte çatışmaların birbirini beslediği ve ilerleyen sorunlar bütününün tükenmişlik ile sonuçlandığı, çatışmaların özellikle duygusal tükenmişlik ve duyarsızlaşmaya etki ettiği görülmüştür.
Keywords : İş Aile Çatışması, Aile İş Çatışması, Tükenmişlik, Öğretmen