Kalite yönetimi uygulamalarının departman düzeyinde stratejik yönetime etkisi: Üretim sektöründe bir uygulama

Authors : Işık Çiçek, Ibrahim Şapaloğlu

Pages : 223-255

Doi:10.30855/gjeb.2023.9.3.001

View : 286 | Download : 318

Publication Date : 2023-10-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Günümüzde işletmelerin müşteriye sundukları ürün ve hizmet alanlarında önemi gittikçe artan kalite, maliyet, hız ve memnuniyet kavramlarının bir yönetim anlayışı olarak toplam kalite yönetimi ile daha çok ilişkilendiriliyor olması, bu yönetim anlayışında kalite yönetimi araçlarından daha çok yararlanılması sonucunu ortaya çıkarmaktadır. Tam Zamanında Üretim (TZÜ)/Kanban, 5S, kalite fonksiyon göçerimi (KFG), kalite çemberleri, altı sigma, toplam verimli bakım (TVB), benchmarking (kıyaslama), ve poke-yoke olarak adlandırılan kalite yönetimi araçlarının departman düzeyinde stratejilerin oluşturulmasında ve uygulanmasında önemi bu nedenle artmaktadır. Bu bağlamda departman düzeyinde stratejilerin oluşturulma ve uygulanması, belirtilen kalite yönetim araçlarının işletmeye sağladığı yarar perspektifinde göz önüne alınacak verilere/bilgilere bağlı olacaktır. Araştırmanın amacı, belirtilen kalite yönetimi uygulamalarının departman düzeyinde stratejilerin oluşturma ve uygulanmasına olan etkisi ve farklılaştırıcı rolünü incelemektir. Araştırmanın örneklemini yönetici konumundaki 150 katılımcı oluşturmaktadır. Nicel araştırma yönteminin benimsendiği çalışmada, verilerin analizinde parametrik ve parametrik olmayan yöntemler kullanılmıştır. Araştırma bulgularına göre, departman düzeyinde stratejik yönelimin ortaya çıkmasında görece en etkili uygulama benchmarking olmuştur. En az etkisi ortaya çıkan uygulama ise Poke-Yoke olarak belirlenmiştir. Stratejik planın oluşturulması sürecinde diğer departmanlar ve işletme sahiplerinin yer alması, kalite yönetim araçlarının uygulanmasını etkilemektedir. Departman düzeyinde stratejik planın oluşturulmasına katkıda bulunan kişiler açısından yarar ve etkinlik farklılığı TZU, KFG, Altısigma ve TVB uygulamaları için ortaya çıkmıştır. Benchmarking ve kalite çemberlerinin kullanılıyor olması stratejik planların uygulaması sürecinde anlamlı bir farklılık ortaya çıkarmıştır. Departman olarak mesainin ne kadarının stratejik analiz ve karar alma faaliyetleri için harcanması açısından” 5S, AltıSigma ve Benchmarking uygulamalarının yarar ve etkinlik değerlendirmesi istatistiksel olarak anlamlı şekilde farklılaşmaktadır.
Keywords : Toplam kalite yönetimi, kalite yönetimi araçları, strateji, departman stratejisi