Orta vadeli program (OVP)* tahminlerinin GM (1,1) modeli ve doğrusal trend analizi ile yeniden değerlendirilmesi

Authors : Mustafa Gökmenoğlu, Serpil Ağcakaya

Pages : 322-338

Doi:10.30855/gjeb.2023.9.3.006

View : 107 | Download : 166

Publication Date : 2023-10-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Özellikle II. Dünya Savaşı’ndan sonra başlayan refah devleti anlayışı, sonrasında yaşanan "Büyük Enflasyon” ve nihayetinde 1990’lı yıllarla gerçekleşmeye başlayan küreselleşme olgusu bütçeleme sürecinde ve tekniklerinde birçok değişikliği de beraberinde getirmiştir. Türkiye açısından bakıldığında 5018 sayılı Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu (KMYKK) kapsamında uygulanmaya başlanan çok yıllı bütçeleme ile bir yıl esas olmak kaydıyla üçer yıllık planları içine alan bütçe uygulamalarına geçilmiştir. Çalışmanın amacı da OVP’de yer alan söz konusu bütçe uygulamalara geçilmiştir. Çalışmanın amacı çok yıllık bütçeleme neticesinde ortaya çıkan OVP tahminlerinin tutarlılığının ölçülmesidir. Çalışma kapsamında tutarlılığın ölçülebilmesi için 2012-2021 yıllarını kapsayan kamu gelirleri ve giderlerine ilişkin veriler kullanılmıştır. OVP tahminlerinin tutarlılıklarının ölçülebilmesi için tahmin sonuçları ile Gri Teori (GM (1,1)) uygulaması ve Trend analizlerinde elde edilen sonuçlar karşılaştırılmıştır. Yapılan analizler neticesinde elde edilen sonuçlara bakıldığında 2012-2021 yılları için OVP’lerde yer alan tahminleri gerçekleşen tutarlardan sapmalarının gelir kanadında %15’lik bir sapmayla hesaplandığı, harcama kanadında ise %32’lik bir sapma ile hesaplandığı tespit edilmiştir. Yapılan GM (1,1) modellemesi ile gelirde %4,08 ve harcamada ise %4,63’lük bir sapma ile gelir ve gider tahminleri yapılmıştır. Elde edilen sonuçlar değerlendirildiğinde yapılan analizlerin kamunun yapmış olduğu OVP tahminlerden daha tutarlı olduğu tespit edilmiştir.
Keywords : Orta Vadeli Program, Bütçe Gelirleri, Bütçe Giderleri, Gri Teori