Devlet kırılganlığı ekonomik büyümeyi etkiler mi? Kırılgan Sekizli ülkeler üzerine ampirik bir çalışma

Authors : İlyas Bayar

Pages : 47-64

Doi:10.30855/gjeb.2025.11.1.003

View : 53 | Download : 60

Publication Date : 2025-02-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Ekonomik büyüme, yaşam standartlarını yükseltmek ve refah düzeyini artırmak için hayati bir öneme sahiptir. İktisadi faktörlerin yanı sıra kurumsal faktörler de ekonomik büyümenin belirleyici unsurlarındandır. Mevcut çalışmada devlet kırılganlığının, gayri safi sabit yatırımların ve doğrudan yabancı yatırım girişinin ekonomik büyüme üzerindeki etkisi Kırılgan Sekizli (Arjantin, Brezilya, Şili, Hindistan, Endonezya, Rusya, Güney Afrika ve Türkiye) ülke grubu için 2006-2022 dönemi yıllık verileri ile incelenmektedir. Çalışmada öncelikle hem modelin hem de serilerin yatay kesit bağımlılığı kontrol edilmiştir. Daha sonra serilerin birim kök sınaması Pesaran (2007) tarafından geliştirilen CADF birim kök testi ile incelenmiştir. Panel ARDL-PMG yöntemi ile seriler arasındaki eşbütünleşme ilişkisi araştırılmıştır. Emirmahmutoğlu-Köse Nedensellik testiyle seriler arasındaki ilişkilerin yönünü belirlenmeye çalışılmıştır. Çalışmadan elde edilen ampirik sonuçlar, devlet kırılganlığındaki %1’lik bir artışın ekonomik büyümeyi yaklaşık %0,15 oranında azalttığını göstermektedir. Söz konusu dönemde gayri safi sabit yatırım ekonomik büyümeyi pozitif, doğrudan yabancı yatırım geliri ekonomik büyümeyi negatif etkilemektedir. Çalışmada ayrıca kırılganlık ile ekonomik büyüme; kırılganlık ve gayri safi sabit yatırımlar arasında çift yönlü nedensellik ilişkisi bulunmuştur. Kırılganlık, yatırım ve ekonomik büyüme ortamını doğrudan etkilediğinden politika yapıcılar politik, sosyal ve ekonomik ortamı düzenleyici güçlü kurumsal yapılar inşa etmelidir.
Keywords : Ekonomik büyüme, devlet kırılganlığı, panel ARDL, nedensellik analizi